ISSN 2658-1086
Wydanie bieżące

1 października 19 (67) / 2006

JAZDA OBOWIĄZKOWA

„W Polsce, czyli gdzie?” Malarstwo, rzeźba, fotografia, film, materiały archiwalne, projekty architektoniczne i urbanistyczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Galeria 2. Warszawa, Al. Ujazdowskie 6. 10 sierpnia – 22 października 2006.

W wystawie biorą udział: Akademia Ruchu, Paweł Althamer, Janusz Bałdyga, Henryk Berlewi, Mieczysław Berman, Marian Bogusz, Sasza Blonder, Jan Maria Brzeski, Michał Budny, Artur Chrzanowski, Leon Chwistek, Oskar Dawicki, Zbigniew Dłubak, Edward Dwurnik, Jarosław Fliciński, Jerzy Hulewicz, Zbigniew Gostomski, Jerzy Janisz, Katarzyna Józefowicz, Tadeusz Kantor, Alicja Karska, Katarzyna Kobro, Paweł Kowalewski, Jarosław Kozakiewicz, Wojciech Kozłowski, Edward Krasiński, Stanisław Kubicki, Zofia Kulik, Leopold Lewicki, Bronisław Linke, Low-Res, Łódź Kaliska, Andrzej Krzywobłocki, Marcin Maciejewski, Robert Maciejuk, Konstanty Mackiewicz, Jacek Malczewski, Antoni Mikołajczyk, Jarosław Modzelewski, Stanislaw Osostowicz, Kazimierz Podsadecki, Aleksandra Polisiewicz, Zbigniew Pronaszko, Mariola Przyjemska, Joanna Rajkowska, Anna Reinert, Józef Robakowski, Maria Łunkiewicz-Rogoyska, Robert Rumas, Zbigniew Rybczyński, Władysław Skotarek, Monika Sosnowska, Kajetan Sosnowski, Henryk Stażewski, Jonasz Stern, Władysław Strzemiński, Andrzej Swinarski, Mieczysław Szczuka, Leon Tarasewicz, Stefan i Franciszka Themersonowie, Jerzy Truszkowski, Eugeniusz Waniek, Mariusz Waras, Aleksandra Went, Henryk Wiciński, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Romuald Kamil Witkowski, Marek Włodarski (Henryk Streng), Krzysztof Wodiczko, Ryszard Woźniak, Andrzej Wróblewski, Włodzimierz Jan Zakrzewski

W jaki sposób sztuka współczesna sytuuje się na mapie przynależności definiowanej w kategoriach kulturowych, geograficznych, historycznych, politycznych, narodowych? W jakie relacje wchodzi z przestrzenią, w której powstaje? Co wytycza granice jej terytorialnej tożsamości? Do jakich tradycji, symboli, stereotypów odwołuje się współczesna sztuka, podejmując lub przemilczając kwestię swej lokalizacji? Czy zastąpienie modernistycznego uniwersalizmu pragmatyką globalizmu zmieniło postrzeganie własnej lokalności?

Tytułowe pytanie o miejsce i przestrzenną lokalizację odnosi się również do sposobów ich doświadczania i definiowania we współczesnych praktykach artystycznych. Do możliwości spojrzenia na sztukę z perspektywy jej związków z miejscem i przestrzenią, w których powstaje i które współtworzy. Skupiona na współczesności, na sposobach postrzegania lokalności w kontekście postępującej globalizacji, wystawa daje wgląd w tradycje, zwłaszcza w dwudziestowieczne koncepcje określania tożsamości sztuki w stosunku do miejsc i przestrzeni. W awangardowe utopie twórców dwudziestolecia międzywojennego, deklarujących się mieszkańcami Europy i świata, w modernistyczne mitologizacje na temat uniwersalizmu polskiej kultury i w ożywające w XX wieku romantyczne tradycje budowania tożsamości w oparciu o historię, polskości wypracowywanej na gruncie romantycznej historiografii. Sięgnięcie wstecz do modernistycznych strategii wpisywania polskiej kultury w uniwersum europejskie i do tradycji awangardy z jej poczuciem przynależności do ogólnocywilizacyjnego ruchu przemian, z drugiej zaś strony do tradycji wydobywających odrębność polskiego doświadczenia, będzie historycznym odniesieniem dla pytań o współczesność i kulturowe usytuowanie w ramach nowej, zmieniającej się geopolityki.

Próbą odpowiedzi na pytanie W Polsce czyli gdzie? jest prezentacja różnych, artystycznych metod określania tożsamości miejsc i przestrzeni kulturowych. Przestrzeni kreowanych i doświadczanych indywidualnie i społecznie, przestrzeni metafizycznych, miejskich, publicznych i wirtualnych. Wiodącym wizualnym motywem wystawy są artystyczne wizje miasta i architektury, miasta jako terytorium pamięci i historii, jako miejsca modernistycznych eksperymentów i postmodernistycznych projektów pozyskiwania miejskich przestrzeni dla zamieszkujących je społeczności. Wizerunki miast, ich dwudziestowieczne projekcje i miasta wirtualne.

Wystawa obejmuje szerokie spektrum prezentowanych prac, od malarstwa, rzeźby, fotografii i filmu po materiały archiwalne, projekty architektoniczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Obok prac i projektów zrealizowanych specjalnie na wystawę, pokazane są dzieła pochodzące z różnych kolekcji muzealnych, obok prac artystów młodszego pokolenia dzieła klasyków polskiej sztuki XX wieku.



„Teraz Polska”. Galeria Stary Browar. Kulczyk Foundation. 15 września – 15 października 2006.



Zofia Kulik „Made in GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland”. Galeria Le Guern, Warszawa, ul. Widok 8. 15 września – 12 listopada 2006.

Najnowszy projekt Zofii Kulik jest wielowątkowym spojrzeniem autorki ku jej własnemu usytuowaniu w obszarze sztuki, zarazem obserwatorki i współtwórczyni dziejącej się artystycznej rzeczywistości. Również spojrzeniem wstecz artystki występującej w roli świadka historii, redagującej własny zapis owej historii i jej postrzegania. Centralne miejsce w ramach prezentacji zajmie nowa praca będąca trawestacją znanego dzieła Hansa Holbeina – „Ambasadorowie”. W roli szesnastowiecznych dyplomatów przedstawieni są nań Zofia Kulik i Przemysław Kwiek, współpracujący w latach 1971 -1987 jako artystyczny duet KwieKulik. Obraz o kluczowym znaczeniu w dyskusjach na temat kształtowania się, potem za odchodzenia od nowoczesnej wizji kartezjańskiego podmiotu, w przywołaniu autorki obrasta nowymi znaczeniami i zyskuje bardziej lokalny kontekst. Książki i instrumenty naukowe kreujące nowożytną przestrzeń uczonych Francuzów zastąpią kamery, aparaty fotograficzne i inne urządzenia używane przez duet polskich artystów.

Tak jak ikonografia rekwizytów na obrazie Holbeina odsyłała do sytuacji w chrześcijańskiej Europie 1533 roku, podzielonej konfliktem protestantów i katolików, tak akcesoria zgromadzone w pracy Kulik, opatrzone adnotacjami Made In GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland odnoszą się do nie tak odległych czasów podziału Europy na Wschód i Zachód.
Rola ambasadorów sztuki znajduje już nie metaforyczne rozwinięcie w serii wielkoformatowych plansz (w pierwotnej wersji prezentowanych na tegorocznej wystawie Interrupted Histories w Moderna Galerija w Ljubljanie). Zapis postrzegania rzeczywistości artystycznej lat 1967-1987 przy wykorzystaniu zbiorów archiwum KwieKulik (prowadzących niezależną Pracownię Działań, Dokumentacji i Upowszechniania) obejmuje zdjęcia, dokumenty, nielegalne druki, unikatowe wydawnictwa, urzędowe pisma. Przeszłość ciągle jeszcze nie archiwizowana przez instytucje, dotycząca zarówno oficjalnych wydarzeń jak alternatywnych obiegów sztuki wyłania się w formie narracji pozornie tylko bezosobowej, bo formułowanej z punktu widzenia uczestniczącej w niej autorki.



„Rembrandt i krąg jego tradycji. Rysunki i ryciny ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku”. Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gmach Główny, ul. Toruńska 1, 18 sierpnia – 24 września 2006.

W roku 2006, bogatym w jubileusze osobistości artystycznych, których dzieło tworzy podstawę kulturalnego dziedzictwa ludzkości, świat czci pamięć urodzonego 400 lat temu Rembrandta Hermensza van Rijn. Włączając się w cykl wydarzeń poświęconych wielkiemu holenderskiemu mistrzowi pędzla, piórka i akwaforty, gdańskie Muzeum Narodowe przygotowuje prezentację rysunków i rycin artysty z własnych zbiorów. Rysunki i większość spośród rycin pochodzi z cennej, historycznej kolekcji gdańskiego kupca Jacoba Kabruna (1759-1814).

Już za życia Rembrandt cieszył się uznaniem jako artysta o wielkiej, wykraczającej poza przyjęty kanon osobowości twórczej. Dorobek graficzny stanowi niezwykle istotną część jego spuścizny artystycznej. Rembrandt przyczynił się do rozwoju i popularyzacji akwaforty, którą mistrzowsko operował, często uzupełniając jej efekt wprowadzeniem dodatku suchej igły. W jego rękach ta wdzięczna, malarska technika graficzna stała się orężem północnego humanizmu. Liczba opracowanych przez artystę płyt nie przekracza 290. Dzięki wielokrotnym, dokonywanym na tej samej płycie zmianom i uzupełnieniom w dorobku graficznym Rembrandta znajduje się ponad tysiąc odrębnych wersji podejmowanych tematów. Wątki biblijne, mitologia, sceny rodzajowe, portret, studia postaci i pejzaż – artystę interesował zarówno świat z jego bezpośredniego otoczenia, jak i ów zrodzony w twórczej wyobraźni, inspirowany Pismem Świętym. Oba te światy zgłębiane były z żarliwą chęcią dotarcia do psychologicznej i artystycznej prawdy.