ISSN 2658-1086
JAZDA OBOWIĄZKOWA
Jonas Mekas „Świętowanie małego i osobistego w epoce wielkości”. Fotografia, instalacje, projekcje filmowe. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Warszawa, al. Ujazdowskie 6. 13 października – 26 listopada 2006.
Jonas Mekas jest najwybitniejszym artystą litewskim, działającym w USA, pozostając od lat 60. do dnia dzisiejszego czołową postacią nowojorskiej awangardy filmowej. Wystawa prezentuje niepowtarzalny język filmu eksperymentalnego Mekasa - styl filmów-dzienników zwany personal cinema oraz przedstawia jego życiorys — symptomatyczny dla artysty awangardy XX wieku — uciekiniera ze wschodu, realizującego na swój sposób „American Dream” w Nowym Świecie. Artysta pracę filmowca i poety łączył z obowiązkami działacza – założył pierwszą spółdzielnię niezależnych filmowców w Stanach Zjednoczonych, działającą do dziś Anthology Film Archives. Był także aktywnym krytykiem i założycielem periodyku o filmie awangardowym „Film Culture”.
Na retrospektywną wystawę oprócz fotografii z filmów prezentowane są instalacje z pracami Mekasa na taśmie wideo z lat 1987 – 2005 (wczesne filmy pokazują początkowe zmagania artysty z nowym narzędziem pracy, jakim jest kamera wideo — sam Mekas przyznaje, że dopiero po 15 latach pracy z kamerą wideo udało mu się w pełni opanować to narzędzie), instalacje na ekranach plazmowych i projekcje na dużym ekranie krótkich filmów z lat 1966 – 2005 oraz powtarzalne projekcje najważniejszych filmów artysty na dużym ekranie w systemie jeden tytuł w jednym dniu tygodnia.
Krzysztof Bednarski „Podziemne wniebowstąpienie. Hommage à Tymoteusz Karpowicz”. Instalacja. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Warszawa, al. Ujazdowskie 6. Plac przed Zamkiem – Cysterna wodna. 10 października – 19 listopada 2006.
Nowy projekt Krzysztofa Bednarskiego dedykowany jest pamięci Tymoteusza Karpowicza. Dzieło tego niezwykłego poety, którego poszukiwania formotwórcze i radykalizm artystyczny nie mają sobie równych we współczesnej polszczyźnie, było zawsze dla Bednarskiego bardzo istotnym punktem odniesienia. W doświadczeniu osobistym to zaledwie dwa spotkania z poetą, pierwsze zachłanne, odkrywcze i formujące w czasach licealnych i drugie w maju 2000, gdy spotkali się już jako twórcy, na wspólnej płaszczyźnie doświadczenia artystycznego. Tak jak Tymoteusz Karpowicz dążył do wytrącenia języka z dotychczasowych przyzwyczajeń, tak Bednarski próbuje zmierzyć się z przestrzenią, z funkcjonującymi pojęciami o niej, nawykami myślenia. Ale też z faktycznymi związkami miedzy językiem, a przestrzenią. Tytuł tej wystawy „Podziemne wniebowstąpienie” to Karpowiczowski „oryginał” z tomu „Odwrócone światło” (1972), wpisany w strukturę ostatniej księgi poety „Słoje zadrzewne” (1999). Jego „kalką logiczną” jest utwór „Denotowanie” zaczynający się strofami: „ubywający nabrzmiewa / w zwiększającym się ograniczeniu…” – to dobre wprowadzenie do przestrzeni dawnej cysterny, do miejsca po wodzie.
„W Polsce, czyli gdzie?” Malarstwo, rzeźba, fotografia, film, materiały archiwalne, projekty architektoniczne i urbanistyczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Galeria 2. Warszawa, Al. Ujazdowskie 6. 10 sierpnia – 22 października 2006.
W wystawie biorą udział: Akademia Ruchu, Paweł Althamer, Janusz Bałdyga, Henryk Berlewi, Mieczysław Berman, Marian Bogusz, Sasza Blonder, Jan Maria Brzeski, Michał Budny, Artur Chrzanowski, Leon Chwistek, Oskar Dawicki, Zbigniew Dłubak, Edward Dwurnik, Jarosław Fliciński, Jerzy Hulewicz, Zbigniew Gostomski, Jerzy Janisz, Katarzyna Józefowicz, Tadeusz Kantor, Alicja Karska, Katarzyna Kobro, Paweł Kowalewski, Jarosław Kozakiewicz, Wojciech Kozłowski, Edward Krasiński, Stanisław Kubicki, Zofia Kulik, Leopold Lewicki, Bronisław Linke, Low-Res, Łódź Kaliska, Andrzej Krzywobłocki, Marcin Maciejewski, Robert Maciejuk, Konstanty Mackiewicz, Jacek Malczewski, Antoni Mikołajczyk, Jarosław Modzelewski, Stanislaw Osostowicz, Kazimierz Podsadecki, Aleksandra Polisiewicz, Zbigniew Pronaszko, Mariola Przyjemska, Joanna Rajkowska, Anna Reinert, Józef Robakowski, Maria Łunkiewicz-Rogoyska, Robert Rumas, Zbigniew Rybczyński, Władysław Skotarek, Monika Sosnowska, Kajetan Sosnowski, Henryk Stażewski, Jonasz Stern, Władysław Strzemiński, Andrzej Swinarski, Mieczysław Szczuka, Leon Tarasewicz, Stefan i Franciszka Themersonowie, Jerzy Truszkowski, Eugeniusz Waniek, Mariusz Waras, Aleksandra Went, Henryk Wiciński, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Romuald Kamil Witkowski, Marek Włodarski (Henryk Streng), Krzysztof Wodiczko, Ryszard Woźniak, Andrzej Wróblewski, Włodzimierz Jan Zakrzewski
W jaki sposób sztuka współczesna sytuuje się na mapie przynależności definiowanej w kategoriach kulturowych, geograficznych, historycznych, politycznych, narodowych? W jakie relacje wchodzi z przestrzenią, w której powstaje? Co wytycza granice jej terytorialnej tożsamości? Do jakich tradycji, symboli, stereotypów odwołuje się współczesna sztuka, podejmując lub przemilczając kwestię swej lokalizacji? Czy zastąpienie modernistycznego uniwersalizmu pragmatyką globalizmu zmieniło postrzeganie własnej lokalności?
Tytułowe pytanie o miejsce i przestrzenną lokalizację odnosi się również do sposobów ich doświadczania i definiowania we współczesnych praktykach artystycznych. Do możliwości spojrzenia na sztukę z perspektywy jej związków z miejscem i przestrzenią, w których powstaje i które współtworzy. Skupiona na współczesności, na sposobach postrzegania lokalności w kontekście postępującej globalizacji, wystawa daje wgląd w tradycje, zwłaszcza w dwudziestowieczne koncepcje określania tożsamości sztuki w stosunku do miejsc i przestrzeni. W awangardowe utopie twórców dwudziestolecia międzywojennego, deklarujących się mieszkańcami Europy i świata, w modernistyczne mitologizacje na temat uniwersalizmu polskiej kultury i w ożywające w XX wieku romantyczne tradycje budowania tożsamości w oparciu o historię, polskości wypracowywanej na gruncie romantycznej historiografii. Sięgnięcie wstecz do modernistycznych strategii wpisywania polskiej kultury w uniwersum europejskie i do tradycji awangardy z jej poczuciem przynależności do ogólnocywilizacyjnego ruchu przemian, z drugiej zaś strony do tradycji wydobywających odrębność polskiego doświadczenia, będzie historycznym odniesieniem dla pytań o współczesność i kulturowe usytuowanie w ramach nowej, zmieniającej się geopolityki.
Próbą odpowiedzi na pytanie W Polsce czyli gdzie? jest prezentacja różnych, artystycznych metod określania tożsamości miejsc i przestrzeni kulturowych. Przestrzeni kreowanych i doświadczanych indywidualnie i społecznie, przestrzeni metafizycznych, miejskich, publicznych i wirtualnych. Wiodącym wizualnym motywem wystawy są artystyczne wizje miasta i architektury, miasta jako terytorium pamięci i historii, jako miejsca modernistycznych eksperymentów i postmodernistycznych projektów pozyskiwania miejskich przestrzeni dla zamieszkujących je społeczności. Wizerunki miast, ich dwudziestowieczne projekcje i miasta wirtualne.
Wystawa obejmuje szerokie spektrum prezentowanych prac, od malarstwa, rzeźby, fotografii i filmu po materiały archiwalne, projekty architektoniczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Obok prac i projektów zrealizowanych specjalnie na wystawę, pokazane są dzieła pochodzące z różnych kolekcji muzealnych, obok prac artystów młodszego pokolenia dzieła klasyków polskiej sztuki XX wieku.
Zofia Kulik „Made in GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland”. Galeria Le Guern, Warszawa, ul. Widok 8. 15 września – 12 listopada 2006.
Najnowszy projekt Zofii Kulik jest wielowątkowym spojrzeniem autorki ku jej własnemu usytuowaniu w obszarze sztuki, zarazem obserwatorki i współtwórczyni dziejącej się artystycznej rzeczywistości. Również spojrzeniem wstecz artystki występującej w roli świadka historii, redagującej własny zapis owej historii i jej postrzegania. Centralne miejsce w ramach prezentacji zajmie nowa praca będąca trawestacją znanego dzieła Hansa Holbeina – „Ambasadorowie”. W roli szesnastowiecznych dyplomatów przedstawieni są nań Zofia Kulik i Przemysław Kwiek, współpracujący w latach 1971 -1987 jako artystyczny duet KwieKulik. Obraz o kluczowym znaczeniu w dyskusjach na temat kształtowania się, potem za odchodzenia od nowoczesnej wizji kartezjańskiego podmiotu, w przywołaniu autorki obrasta nowymi znaczeniami i zyskuje bardziej lokalny kontekst. Książki i instrumenty naukowe kreujące nowożytną przestrzeń uczonych Francuzów zastąpią kamery, aparaty fotograficzne i inne urządzenia używane przez duet polskich artystów.
Tak jak ikonografia rekwizytów na obrazie Holbeina odsyłała do sytuacji w chrześcijańskiej Europie 1533 roku, podzielonej konfliktem protestantów i katolików, tak akcesoria zgromadzone w pracy Kulik, opatrzone adnotacjami Made In GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland odnoszą się do nie tak odległych czasów podziału Europy na Wschód i Zachód.
Rola ambasadorów sztuki znajduje już nie metaforyczne rozwinięcie w serii wielkoformatowych plansz (w pierwotnej wersji prezentowanych na tegorocznej wystawie Interrupted Histories w Moderna Galerija w Ljubljanie). Zapis postrzegania rzeczywistości artystycznej lat 1967-1987 przy wykorzystaniu zbiorów archiwum KwieKulik (prowadzących niezależną Pracownię Działań, Dokumentacji i Upowszechniania) obejmuje zdjęcia, dokumenty, nielegalne druki, unikatowe wydawnictwa, urzędowe pisma. Przeszłość ciągle jeszcze nie archiwizowana przez instytucje, dotycząca zarówno oficjalnych wydarzeń jak alternatywnych obiegów sztuki wyłania się w formie narracji pozornie tylko bezosobowej, bo formułowanej z punktu widzenia uczestniczącej w niej autorki.
„Od sztuki kupowania do sztuki poznania”– AGORA. Katowice, Silesia City Center. 22 października 2006, godz.18.00-20.00.
W projekcie biorą udział: Jiri Suruvka, Leszek Lewandowski, Wojtek Kucharczyk, Elżbieta Jabłońska, Mariola Brillowska, Marcin Berdyszak, Darek Orwat, Grupa Sędzia Główny – Aleksandra Kubiak i Karolina Wiktor, Sławomir Rumiak, Arti Grabowski, Marek Glinkowski, Adam Witkowski, Anna Witkowska.
Projekt „Od sztuki kupowania do sztuki poznania” pomyślany jest jako jednodniowa promocja sztuki współczesnej w przestrzeni największego na Śląsku centrum handlowego. Powszechna dziś praktyka artystyczna wychodzenia z „white cube’u” galerii ku tzw. „alternative space” jest tu realizowana w miejscu, któremu paradoksalnie trudno narzucić „alternatywną” „łatkę”. Tym samym spełniona zostaje idea przejścia od przestrzeni wiecznotrwałej, par excellence modernistycznej do postmodernistycznego tygla.
Temat konsumpcji, korporacji i masowej kultury nie jest czymś nowym, posiada wiele realizacji, ale jest zdecydowanie terenem nie w pełni spenetrowanym. Zwłaszcza w Polsce, zważywszy na fakt, że w naszym posttransformacyjnym społeczeństwie supermarket możemy umownie potraktować jako wizualny miernik zachowań w relacji dobrze zadomowionej, oswojonej rzeczywistości wolnorynkowej a wciąż kształtującej się demokracji. Jednocześnie tymczasowy byt sztuki w centrum handlowym, to zainfekowanie sztuką dzisiejszej agory, w której, podobnie łączy i miesza się odświętne z trywialnym, poważne z humorem. Dzisiejsi artyści dużą wagę przykładają do sposobów formowania informacji i rządzących nimi systemami, do zagadnień masowej konsumpcji. Projekt „Od sztuki kupowania...” jest zatem naturalnym wejściem w żywioł problemów sztuki, zwłaszcza w miejscu bezpośredniej praktyki s(t)ymulowania potrzeb. Dodatkowo potraktować go można jako „grę sztuki o własne uwiarygodnienie”, tym bardziej, że wizerunek artysty i jego dzieła w kontekście artworld’u i rynku sztuki opiera się nierzadko na podobnych, korporacyjnych zasadach identyfikacji, czemu Naomi Klein w kultowej książce „No logo” nadała symptomatyczne określenie „Artysta ometkowany”.
Akcja „Od sztuki kupowania do sztuki poznania” nie posiada normatywnego dogmatu, sprowadzającego prace do roli jego ilustracji. Zaproszeni artyści pracują w różnych technikach, różnie podchodzą do postawionego tematu. Na projekt składają: performences, koncerty, akcje, filmy wideo, instalacje, obiekty. Skrajnie czasem różne postawy artystów wyznaczają kolejne wątki zagadnienia konsumpcji i miejsca akcji: od socjologicznej analizy zastanej rzeczywistości czy jej aktywistycznej dekonstukcji, poprzez jej mistyfikację dla wyznaczenia demarkacyjnej linii sztuki i życia, aż po popkulturowy flirt z komercją i masową konsumpcją. Taki wielowektorowy konglomerat problemów może dać prawdziwszy, bo niezdeterminowany jakimkolwiek politycznym czy etycznym celem, obraz zarówno dzisiejszej sztuki, która nie jest obojętna na rzeczywistość, jak i samej rzeczywistości, która w zestawieniu ze sztuką zawsze najlepiej odsłania swoje intencje, charakter etc. (Stanisław Ruksza)
Stanisław Dróżdż, Dominik Lejman „Tate Modern”. Galeria Nova. Kraków. 10 - 30 października 2006.
Aneta Grzeszykowska/ Jan Smaga „Projekty”. Zofia Rydet „Zapiski”. Kronika. Bytom, Rynek 26. 13 października – 17 listopada 2006.
Pomysł równoległego zaprezentowania prac z ostatnich lat Jana Smagi i Anety Grzeszykowskiej oraz selekcji historycznych już fotografii Zofii Rydet narodził się
z chęci ujęcia pewnych zagadnień polskiej fotografii konceptualnej jako nietypowego ciągu przyczynowo-skutkowego, pełnego zaskakujących analogii i korelacji. Inspiracje nie zawsze są bezpośrednie, a tzw. odkrycia artystyczne, mimo usilnych działań historyków sztuki, rzadko układają się w ciągi chronologiczne. W większym stopniu niż z linearnym postępem mamy do czynienia z ruchami spiralnymi, niekończącymi się powrotami, regresami i skokami, wiązkami zależności. Pokazując w tym samym
czasie „Projekty” (prace z lat 2001-2006) Smagi i Grzeszykowskiej oraz „Zapiski” Rydet (na które składają się wybrane fotografie z cykli „Ginące zawody” i „Zapisy
Socjologiczne” i film Andrzeja Różyckiego „Nieskończoność dalekich dróg”, 1990) chcemy podkreślić istnienie wątków obecnych od kilku dekad na marginesie powojennej
sztuki polskiej: dokumentalnego zdyscyplinowania, fascynacji archiwami czy też śledzenia związków między architekturą a sferą prywatną. Jednocześnie
zachowaliśmy rozdział obu tych przedsięwzięć, są to dwie toczące się jednocześnie wystawy, których kontekst może być budowany na podstawie indywidualnej wiedzy
i doświadczenia widza (Sebastian Cichocki/ Stanisław Ruksza)
„Touch My Shadows. Nowe Media z Kolekcji GOETZ w Monachium”. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Warszawa, Al. Ujazdowskie 6. 1 grudnia 2006 – 27 lutego 2007.
Na wystawie w Zamku Ujazdowskim zostaną zaprezentowane prace cenionych i znanych artystów z całego świata, wykorzystujących w swojej twórczości nowe media: Doug Aitken (USA), Chantal Akerman (Belgia), Francis Alys (Belgia, Meksyk), Janine Antoni (Bahamy, USA), Kutlug Ataman (Turcja), Christoph Brech (Niemcy), Janet Cardiff (Kanada) / George Bures Miller (Kanada), David Claerbout (Belgia), Rineke Dijkstra (Holandia), Tracey Emin (Wielka Brytania), Steve McQuenn (Wielka Brytania), Jeanne Faust (Niemcy), Peter Fischli (Szwajcaria) / David Weiss (Szwajcaria), Douglas Gordon (Wielka Brytania), Mona Hatoum (Liban, Wielka Brytania), Teresa Hubbard (Irlandia, USA) / Alexander Birchler (Szwajcaria, USA), Issac Julien (Wielka Brytania), William Kentridge (Republika Południowej Afryki), Annika Larsson (Szwecja), Mark Leckey (Wielka Brytania), Christian Marclay (Szwajcaria, USA), Bjorn Melhus (Niemcy), Aernout Mik (Holandia), Gabriel Orozco (Meksyk), Ulrike Ottinger (Niemcy), Jaroen de Rijke (Holandia, Willem de Rooij (Holandia), Pipilotti Rist (Szwajcaria), Diana Thater (USA), Wolfgang Tillmans (Niemcy), Rosemarie Trockel (Niemcy), Gillian Wearing (Wielka Brytania).
Celem wystawy „Touch My Shadows. Nowe media z kolekcji Goetz” jest zaprezentowane polskiej publiczność dzieł najważniejszych współczesnych artystów o międzynarodowej renomie, pracujących w najbardziej prężnie rozwijającej się technice sztuki współczesnej, w technice nowych mediów (filmy wideo, instalacje wideo).
Wystawa odbędzie się dzięki udostępnieniu części zbiorów jednej z największych na świecie kolekcji sztuki multimediów – kolekcji Goetz z Monachium. To wyjątkowe wydarzenie artystyczne będzie okazją do zainicjowania dyskursu o kolekcji i kolekcjonowaniu sztuki najnowszej w kontekście istniejącej Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Współczesnej w CSW Zamek Ujazdowski, jak również umożliwi stworzenie platformy wymiany doświadczeń w kontekście nowopowstającego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Poprzez wystawę ”Nowe media z kolekcji Goetz” CSW Zamek Ujazdowski pragnie pokazać naszej publiczności twórczość artystów urodzonych w latach 60. i 70., których prace są od początku lat 90. konsekwentnie pozyskiwane przez właścicielkę kolekcji Panią Ingvild Goetz. Przede wszystkim chcemy zaprezentować twórczość wybitnych artystów, których prac nie udało nam się dotąd pokazać w Polsce.
Jonas Mekas jest najwybitniejszym artystą litewskim, działającym w USA, pozostając od lat 60. do dnia dzisiejszego czołową postacią nowojorskiej awangardy filmowej. Wystawa prezentuje niepowtarzalny język filmu eksperymentalnego Mekasa - styl filmów-dzienników zwany personal cinema oraz przedstawia jego życiorys — symptomatyczny dla artysty awangardy XX wieku — uciekiniera ze wschodu, realizującego na swój sposób „American Dream” w Nowym Świecie. Artysta pracę filmowca i poety łączył z obowiązkami działacza – założył pierwszą spółdzielnię niezależnych filmowców w Stanach Zjednoczonych, działającą do dziś Anthology Film Archives. Był także aktywnym krytykiem i założycielem periodyku o filmie awangardowym „Film Culture”.
Na retrospektywną wystawę oprócz fotografii z filmów prezentowane są instalacje z pracami Mekasa na taśmie wideo z lat 1987 – 2005 (wczesne filmy pokazują początkowe zmagania artysty z nowym narzędziem pracy, jakim jest kamera wideo — sam Mekas przyznaje, że dopiero po 15 latach pracy z kamerą wideo udało mu się w pełni opanować to narzędzie), instalacje na ekranach plazmowych i projekcje na dużym ekranie krótkich filmów z lat 1966 – 2005 oraz powtarzalne projekcje najważniejszych filmów artysty na dużym ekranie w systemie jeden tytuł w jednym dniu tygodnia.
Krzysztof Bednarski „Podziemne wniebowstąpienie. Hommage à Tymoteusz Karpowicz”. Instalacja. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Warszawa, al. Ujazdowskie 6. Plac przed Zamkiem – Cysterna wodna. 10 października – 19 listopada 2006.
Nowy projekt Krzysztofa Bednarskiego dedykowany jest pamięci Tymoteusza Karpowicza. Dzieło tego niezwykłego poety, którego poszukiwania formotwórcze i radykalizm artystyczny nie mają sobie równych we współczesnej polszczyźnie, było zawsze dla Bednarskiego bardzo istotnym punktem odniesienia. W doświadczeniu osobistym to zaledwie dwa spotkania z poetą, pierwsze zachłanne, odkrywcze i formujące w czasach licealnych i drugie w maju 2000, gdy spotkali się już jako twórcy, na wspólnej płaszczyźnie doświadczenia artystycznego. Tak jak Tymoteusz Karpowicz dążył do wytrącenia języka z dotychczasowych przyzwyczajeń, tak Bednarski próbuje zmierzyć się z przestrzenią, z funkcjonującymi pojęciami o niej, nawykami myślenia. Ale też z faktycznymi związkami miedzy językiem, a przestrzenią. Tytuł tej wystawy „Podziemne wniebowstąpienie” to Karpowiczowski „oryginał” z tomu „Odwrócone światło” (1972), wpisany w strukturę ostatniej księgi poety „Słoje zadrzewne” (1999). Jego „kalką logiczną” jest utwór „Denotowanie” zaczynający się strofami: „ubywający nabrzmiewa / w zwiększającym się ograniczeniu…” – to dobre wprowadzenie do przestrzeni dawnej cysterny, do miejsca po wodzie.
„W Polsce, czyli gdzie?” Malarstwo, rzeźba, fotografia, film, materiały archiwalne, projekty architektoniczne i urbanistyczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Galeria 2. Warszawa, Al. Ujazdowskie 6. 10 sierpnia – 22 października 2006.
W wystawie biorą udział: Akademia Ruchu, Paweł Althamer, Janusz Bałdyga, Henryk Berlewi, Mieczysław Berman, Marian Bogusz, Sasza Blonder, Jan Maria Brzeski, Michał Budny, Artur Chrzanowski, Leon Chwistek, Oskar Dawicki, Zbigniew Dłubak, Edward Dwurnik, Jarosław Fliciński, Jerzy Hulewicz, Zbigniew Gostomski, Jerzy Janisz, Katarzyna Józefowicz, Tadeusz Kantor, Alicja Karska, Katarzyna Kobro, Paweł Kowalewski, Jarosław Kozakiewicz, Wojciech Kozłowski, Edward Krasiński, Stanisław Kubicki, Zofia Kulik, Leopold Lewicki, Bronisław Linke, Low-Res, Łódź Kaliska, Andrzej Krzywobłocki, Marcin Maciejewski, Robert Maciejuk, Konstanty Mackiewicz, Jacek Malczewski, Antoni Mikołajczyk, Jarosław Modzelewski, Stanislaw Osostowicz, Kazimierz Podsadecki, Aleksandra Polisiewicz, Zbigniew Pronaszko, Mariola Przyjemska, Joanna Rajkowska, Anna Reinert, Józef Robakowski, Maria Łunkiewicz-Rogoyska, Robert Rumas, Zbigniew Rybczyński, Władysław Skotarek, Monika Sosnowska, Kajetan Sosnowski, Henryk Stażewski, Jonasz Stern, Władysław Strzemiński, Andrzej Swinarski, Mieczysław Szczuka, Leon Tarasewicz, Stefan i Franciszka Themersonowie, Jerzy Truszkowski, Eugeniusz Waniek, Mariusz Waras, Aleksandra Went, Henryk Wiciński, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Romuald Kamil Witkowski, Marek Włodarski (Henryk Streng), Krzysztof Wodiczko, Ryszard Woźniak, Andrzej Wróblewski, Włodzimierz Jan Zakrzewski
W jaki sposób sztuka współczesna sytuuje się na mapie przynależności definiowanej w kategoriach kulturowych, geograficznych, historycznych, politycznych, narodowych? W jakie relacje wchodzi z przestrzenią, w której powstaje? Co wytycza granice jej terytorialnej tożsamości? Do jakich tradycji, symboli, stereotypów odwołuje się współczesna sztuka, podejmując lub przemilczając kwestię swej lokalizacji? Czy zastąpienie modernistycznego uniwersalizmu pragmatyką globalizmu zmieniło postrzeganie własnej lokalności?
Tytułowe pytanie o miejsce i przestrzenną lokalizację odnosi się również do sposobów ich doświadczania i definiowania we współczesnych praktykach artystycznych. Do możliwości spojrzenia na sztukę z perspektywy jej związków z miejscem i przestrzenią, w których powstaje i które współtworzy. Skupiona na współczesności, na sposobach postrzegania lokalności w kontekście postępującej globalizacji, wystawa daje wgląd w tradycje, zwłaszcza w dwudziestowieczne koncepcje określania tożsamości sztuki w stosunku do miejsc i przestrzeni. W awangardowe utopie twórców dwudziestolecia międzywojennego, deklarujących się mieszkańcami Europy i świata, w modernistyczne mitologizacje na temat uniwersalizmu polskiej kultury i w ożywające w XX wieku romantyczne tradycje budowania tożsamości w oparciu o historię, polskości wypracowywanej na gruncie romantycznej historiografii. Sięgnięcie wstecz do modernistycznych strategii wpisywania polskiej kultury w uniwersum europejskie i do tradycji awangardy z jej poczuciem przynależności do ogólnocywilizacyjnego ruchu przemian, z drugiej zaś strony do tradycji wydobywających odrębność polskiego doświadczenia, będzie historycznym odniesieniem dla pytań o współczesność i kulturowe usytuowanie w ramach nowej, zmieniającej się geopolityki.
Próbą odpowiedzi na pytanie W Polsce czyli gdzie? jest prezentacja różnych, artystycznych metod określania tożsamości miejsc i przestrzeni kulturowych. Przestrzeni kreowanych i doświadczanych indywidualnie i społecznie, przestrzeni metafizycznych, miejskich, publicznych i wirtualnych. Wiodącym wizualnym motywem wystawy są artystyczne wizje miasta i architektury, miasta jako terytorium pamięci i historii, jako miejsca modernistycznych eksperymentów i postmodernistycznych projektów pozyskiwania miejskich przestrzeni dla zamieszkujących je społeczności. Wizerunki miast, ich dwudziestowieczne projekcje i miasta wirtualne.
Wystawa obejmuje szerokie spektrum prezentowanych prac, od malarstwa, rzeźby, fotografii i filmu po materiały archiwalne, projekty architektoniczne, dokumentacje akcji i działań artystycznych. Obok prac i projektów zrealizowanych specjalnie na wystawę, pokazane są dzieła pochodzące z różnych kolekcji muzealnych, obok prac artystów młodszego pokolenia dzieła klasyków polskiej sztuki XX wieku.
Zofia Kulik „Made in GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland”. Galeria Le Guern, Warszawa, ul. Widok 8. 15 września – 12 listopada 2006.
Najnowszy projekt Zofii Kulik jest wielowątkowym spojrzeniem autorki ku jej własnemu usytuowaniu w obszarze sztuki, zarazem obserwatorki i współtwórczyni dziejącej się artystycznej rzeczywistości. Również spojrzeniem wstecz artystki występującej w roli świadka historii, redagującej własny zapis owej historii i jej postrzegania. Centralne miejsce w ramach prezentacji zajmie nowa praca będąca trawestacją znanego dzieła Hansa Holbeina – „Ambasadorowie”. W roli szesnastowiecznych dyplomatów przedstawieni są nań Zofia Kulik i Przemysław Kwiek, współpracujący w latach 1971 -1987 jako artystyczny duet KwieKulik. Obraz o kluczowym znaczeniu w dyskusjach na temat kształtowania się, potem za odchodzenia od nowoczesnej wizji kartezjańskiego podmiotu, w przywołaniu autorki obrasta nowymi znaczeniami i zyskuje bardziej lokalny kontekst. Książki i instrumenty naukowe kreujące nowożytną przestrzeń uczonych Francuzów zastąpią kamery, aparaty fotograficzne i inne urządzenia używane przez duet polskich artystów.
Tak jak ikonografia rekwizytów na obrazie Holbeina odsyłała do sytuacji w chrześcijańskiej Europie 1533 roku, podzielonej konfliktem protestantów i katolików, tak akcesoria zgromadzone w pracy Kulik, opatrzone adnotacjami Made In GDR, USSR, Czechoslovakia and Poland odnoszą się do nie tak odległych czasów podziału Europy na Wschód i Zachód.
Rola ambasadorów sztuki znajduje już nie metaforyczne rozwinięcie w serii wielkoformatowych plansz (w pierwotnej wersji prezentowanych na tegorocznej wystawie Interrupted Histories w Moderna Galerija w Ljubljanie). Zapis postrzegania rzeczywistości artystycznej lat 1967-1987 przy wykorzystaniu zbiorów archiwum KwieKulik (prowadzących niezależną Pracownię Działań, Dokumentacji i Upowszechniania) obejmuje zdjęcia, dokumenty, nielegalne druki, unikatowe wydawnictwa, urzędowe pisma. Przeszłość ciągle jeszcze nie archiwizowana przez instytucje, dotycząca zarówno oficjalnych wydarzeń jak alternatywnych obiegów sztuki wyłania się w formie narracji pozornie tylko bezosobowej, bo formułowanej z punktu widzenia uczestniczącej w niej autorki.
„Od sztuki kupowania do sztuki poznania”– AGORA. Katowice, Silesia City Center. 22 października 2006, godz.18.00-20.00.
W projekcie biorą udział: Jiri Suruvka, Leszek Lewandowski, Wojtek Kucharczyk, Elżbieta Jabłońska, Mariola Brillowska, Marcin Berdyszak, Darek Orwat, Grupa Sędzia Główny – Aleksandra Kubiak i Karolina Wiktor, Sławomir Rumiak, Arti Grabowski, Marek Glinkowski, Adam Witkowski, Anna Witkowska.
Projekt „Od sztuki kupowania do sztuki poznania” pomyślany jest jako jednodniowa promocja sztuki współczesnej w przestrzeni największego na Śląsku centrum handlowego. Powszechna dziś praktyka artystyczna wychodzenia z „white cube’u” galerii ku tzw. „alternative space” jest tu realizowana w miejscu, któremu paradoksalnie trudno narzucić „alternatywną” „łatkę”. Tym samym spełniona zostaje idea przejścia od przestrzeni wiecznotrwałej, par excellence modernistycznej do postmodernistycznego tygla.
Temat konsumpcji, korporacji i masowej kultury nie jest czymś nowym, posiada wiele realizacji, ale jest zdecydowanie terenem nie w pełni spenetrowanym. Zwłaszcza w Polsce, zważywszy na fakt, że w naszym posttransformacyjnym społeczeństwie supermarket możemy umownie potraktować jako wizualny miernik zachowań w relacji dobrze zadomowionej, oswojonej rzeczywistości wolnorynkowej a wciąż kształtującej się demokracji. Jednocześnie tymczasowy byt sztuki w centrum handlowym, to zainfekowanie sztuką dzisiejszej agory, w której, podobnie łączy i miesza się odświętne z trywialnym, poważne z humorem. Dzisiejsi artyści dużą wagę przykładają do sposobów formowania informacji i rządzących nimi systemami, do zagadnień masowej konsumpcji. Projekt „Od sztuki kupowania...” jest zatem naturalnym wejściem w żywioł problemów sztuki, zwłaszcza w miejscu bezpośredniej praktyki s(t)ymulowania potrzeb. Dodatkowo potraktować go można jako „grę sztuki o własne uwiarygodnienie”, tym bardziej, że wizerunek artysty i jego dzieła w kontekście artworld’u i rynku sztuki opiera się nierzadko na podobnych, korporacyjnych zasadach identyfikacji, czemu Naomi Klein w kultowej książce „No logo” nadała symptomatyczne określenie „Artysta ometkowany”.
Akcja „Od sztuki kupowania do sztuki poznania” nie posiada normatywnego dogmatu, sprowadzającego prace do roli jego ilustracji. Zaproszeni artyści pracują w różnych technikach, różnie podchodzą do postawionego tematu. Na projekt składają: performences, koncerty, akcje, filmy wideo, instalacje, obiekty. Skrajnie czasem różne postawy artystów wyznaczają kolejne wątki zagadnienia konsumpcji i miejsca akcji: od socjologicznej analizy zastanej rzeczywistości czy jej aktywistycznej dekonstukcji, poprzez jej mistyfikację dla wyznaczenia demarkacyjnej linii sztuki i życia, aż po popkulturowy flirt z komercją i masową konsumpcją. Taki wielowektorowy konglomerat problemów może dać prawdziwszy, bo niezdeterminowany jakimkolwiek politycznym czy etycznym celem, obraz zarówno dzisiejszej sztuki, która nie jest obojętna na rzeczywistość, jak i samej rzeczywistości, która w zestawieniu ze sztuką zawsze najlepiej odsłania swoje intencje, charakter etc. (Stanisław Ruksza)
Stanisław Dróżdż, Dominik Lejman „Tate Modern”. Galeria Nova. Kraków. 10 - 30 października 2006.
Aneta Grzeszykowska/ Jan Smaga „Projekty”. Zofia Rydet „Zapiski”. Kronika. Bytom, Rynek 26. 13 października – 17 listopada 2006.
Pomysł równoległego zaprezentowania prac z ostatnich lat Jana Smagi i Anety Grzeszykowskiej oraz selekcji historycznych już fotografii Zofii Rydet narodził się
z chęci ujęcia pewnych zagadnień polskiej fotografii konceptualnej jako nietypowego ciągu przyczynowo-skutkowego, pełnego zaskakujących analogii i korelacji. Inspiracje nie zawsze są bezpośrednie, a tzw. odkrycia artystyczne, mimo usilnych działań historyków sztuki, rzadko układają się w ciągi chronologiczne. W większym stopniu niż z linearnym postępem mamy do czynienia z ruchami spiralnymi, niekończącymi się powrotami, regresami i skokami, wiązkami zależności. Pokazując w tym samym
czasie „Projekty” (prace z lat 2001-2006) Smagi i Grzeszykowskiej oraz „Zapiski” Rydet (na które składają się wybrane fotografie z cykli „Ginące zawody” i „Zapisy
Socjologiczne” i film Andrzeja Różyckiego „Nieskończoność dalekich dróg”, 1990) chcemy podkreślić istnienie wątków obecnych od kilku dekad na marginesie powojennej
sztuki polskiej: dokumentalnego zdyscyplinowania, fascynacji archiwami czy też śledzenia związków między architekturą a sferą prywatną. Jednocześnie
zachowaliśmy rozdział obu tych przedsięwzięć, są to dwie toczące się jednocześnie wystawy, których kontekst może być budowany na podstawie indywidualnej wiedzy
i doświadczenia widza (Sebastian Cichocki/ Stanisław Ruksza)
„Touch My Shadows. Nowe Media z Kolekcji GOETZ w Monachium”. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Warszawa, Al. Ujazdowskie 6. 1 grudnia 2006 – 27 lutego 2007.
Na wystawie w Zamku Ujazdowskim zostaną zaprezentowane prace cenionych i znanych artystów z całego świata, wykorzystujących w swojej twórczości nowe media: Doug Aitken (USA), Chantal Akerman (Belgia), Francis Alys (Belgia, Meksyk), Janine Antoni (Bahamy, USA), Kutlug Ataman (Turcja), Christoph Brech (Niemcy), Janet Cardiff (Kanada) / George Bures Miller (Kanada), David Claerbout (Belgia), Rineke Dijkstra (Holandia), Tracey Emin (Wielka Brytania), Steve McQuenn (Wielka Brytania), Jeanne Faust (Niemcy), Peter Fischli (Szwajcaria) / David Weiss (Szwajcaria), Douglas Gordon (Wielka Brytania), Mona Hatoum (Liban, Wielka Brytania), Teresa Hubbard (Irlandia, USA) / Alexander Birchler (Szwajcaria, USA), Issac Julien (Wielka Brytania), William Kentridge (Republika Południowej Afryki), Annika Larsson (Szwecja), Mark Leckey (Wielka Brytania), Christian Marclay (Szwajcaria, USA), Bjorn Melhus (Niemcy), Aernout Mik (Holandia), Gabriel Orozco (Meksyk), Ulrike Ottinger (Niemcy), Jaroen de Rijke (Holandia, Willem de Rooij (Holandia), Pipilotti Rist (Szwajcaria), Diana Thater (USA), Wolfgang Tillmans (Niemcy), Rosemarie Trockel (Niemcy), Gillian Wearing (Wielka Brytania).
Celem wystawy „Touch My Shadows. Nowe media z kolekcji Goetz” jest zaprezentowane polskiej publiczność dzieł najważniejszych współczesnych artystów o międzynarodowej renomie, pracujących w najbardziej prężnie rozwijającej się technice sztuki współczesnej, w technice nowych mediów (filmy wideo, instalacje wideo).
Wystawa odbędzie się dzięki udostępnieniu części zbiorów jednej z największych na świecie kolekcji sztuki multimediów – kolekcji Goetz z Monachium. To wyjątkowe wydarzenie artystyczne będzie okazją do zainicjowania dyskursu o kolekcji i kolekcjonowaniu sztuki najnowszej w kontekście istniejącej Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Współczesnej w CSW Zamek Ujazdowski, jak również umożliwi stworzenie platformy wymiany doświadczeń w kontekście nowopowstającego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Poprzez wystawę ”Nowe media z kolekcji Goetz” CSW Zamek Ujazdowski pragnie pokazać naszej publiczności twórczość artystów urodzonych w latach 60. i 70., których prace są od początku lat 90. konsekwentnie pozyskiwane przez właścicielkę kolekcji Panią Ingvild Goetz. Przede wszystkim chcemy zaprezentować twórczość wybitnych artystów, których prac nie udało nam się dotąd pokazać w Polsce.
| Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Śląskiego. Zrealizowano przy wsparciu Fundacji Otwarty Kod Kultury. |
 |
 |