ISSN 2658-1086
Wydanie bieżące

1 lutego 3 (147) / 2010

Grzegorz Mucha,

BRIAN ENO’S MUSIC FOR AIRPORTS

A A A
Hongkong jest miastem samolotów. Samoloty towarzyszą ludziom. Wydaje się, że latają tuż nad wieżowcami. Ich huk wciąż rozdziera niebo nad miastem. Nowe lotnisko Chek Lap Kok, powstałe na wyspie Lantau, zastąpiło dawne Kai Tak, schowane za budynkami w Kowloon. Ale nieustający ruch trwa nadal. Nie byłoby Hongkongu bez samolotów.

W 1978 roku wszechstronnie utalentowany angielski muzyk Brian Eno wydał na świat kompozycję „Music for Airports”. Zapoczątkowała ona, trwający do dziś, muzyczny cykl, nazwany przez kompozytora ambient. Fascynuje i inspiruje wielu twórców muzyki elektronicznej. Wyżej wymieniony tytuł stał się pretekstem do artystycznego spotkania zamieszkałych w Hongkongu siedmiu instrumentalistów oraz dwóch autorów sztuki wideo.

Koncert rozpoczął „Clarinet duet”, wykonany przez obsługującą laptopa Tang Lok-yin i klarnecistę Leong Chi-shing’a. Ich kompozycja była połączeniem akustycznego liryzmu z elektroniczną brutalnością. Muzyka mieniła się jak hongkońska ulica, oscylując pomiędzy ciszą a hałasem. Kolejny utwór „Aeolian FX – Airport” wykonał Steve Hui (a.k.a. Nerve). Artysta zainspirowany harfą eolską rozwinął metodę, dzięki której generowane są dźwięki, mające swe źródło w otoczeniu. Była to niepokojąca mieszanka dźwiękowa, złożona z komputerowej elektroniki i głosów nagranych na lotnisku w Hongkongu 9 stycznia bieżącego roku. Zaraz potem pojawił się najbardziej ceniony gość wieczoru, czyli Leung Kei-cheuk (a.k.a. GayBird). Jego kompozycja „The grid of elasticity II” została wykonana na dwa multidotykowe interfejsy: Lemur i 3D Fabric. Jej związek z twórczością Eno był znikomy. Zdumiewająco dynamiczne wykonanie przyniosło słuchaczom bardzo autorską wizję Hongkongu – miasta wielu kolorów i brzmień. Kolejna kompozycja „Towards the Air” autorstwa Aenon Loo’a znacznie różniła się od poprzedniej. Wykonana na pianinie, wprowadzała słuchaczy w rodzaj snu o mieście. Jej duchowym patronem z całą pewnością był Brian Eno. Później swój szalony utwór „Ten” zaprezentował Choi Sai-ho (a.k.a. S.T.) Muzyka bezustannie prowokowała zmiennymi nastrojami. Artysta wydobywał długie tony ze skrzypiec, które przetwarzał elektronicznie, po czym uruchamiał szybkie pętle rytmiczne, aby przejść do gwałtownego wyciszenia. Zaduma mieszała się z transem. Na zorganizowanym po koncercie spotkaniu ze słuchaczami, artysta wyznał, iż inspirował się późniejszymi kolaboracjami Eno z różnymi artystami, a zwłaszcza jego mocno zrytmizowaną muzyką. Na zakończenie muzycznej części wieczoru wykonano kompozycję „Music for Airports” w nowej elektro-akustycznej aranżacji. Uczestniczyli w niej wszyscy wyżej wymienieni twórcy oraz, mieszkający w Hongkongu, australijski skrzypek William Lane. Za nowy kształt utworu odpowiedzialny był Nerve, który w pełni wykorzystał dźwięki instrumentów akustycznych, elektronicznych i przestrzeń teatralną. Był to jego specyficzny hołd złożony Brianowi Eno.

Koncert odbywał się w Kwai Tsing Theatre, a dokładniej w części zwanej Black Box. Publiczność poproszono o zajęcie miejsc na poduszkach rozlokowanych na środku sali. Muzycy zajęli miejsca po bokach. Nad nimi rozwieszono dwa duże płócienne ekrany, na których wyświetlano filmy. Ich autorami byli Silas Fong i Adrian Yeung. Były to znakomicie zrealizowane i zmontowane filmy-impresje z samolotowych podróży, bądź lotnisk; często oparte na animacji. W ciemnym, teatralnym wnętrzu wciąż startowały i lądowały samoloty, a na ekranach dryfowały liczne, zabierane przez pasażerów w podróż drobiazgi, takie jak środki czystości, pieniądze czy paszporty. Jedynie GayBird przedstawił odmienną wizję, która wiązała się z zastosowanym przez niego instrumentarium. Na ekranach pojawiły się, używane przez niego, filmowane „na żywo”, kolorowe kostki. Wydawało się, że artysta grał w madżonga z niewidocznym przeciwnikiem. Wieczór w Black Box ukazał nie tylko różne oblicza aktualnie tworzonej muzyki elektronicznej, ale też jej siłę i możliwości dalszego rozwoju.
Brian Eno’s Music for Airports: 29.01 2010 Black Box Theatre, Kwai Tsing Theatre, Hongkong.