Matthew Calarco: „Zoografie. Kwestia zwierzęca od Heideggera do Derridy”

Tytuł oryginału: „Zoograhpies. The Question of the Animal from Heidegger to Derrida”

Przekład: Piotr Sadzik, Patryk Szaj

Seria Humanistyka Środowiskowa, tom 2

Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu

Premiera: marzec 2022 r.

 

Książka dostępna w księgarni internetowej Wydawnictwa WBPiCAK w Poznaniu: https://wbp.shoparena.pl/pl/p/Calarco-Matthew-Zoografie.-Kwestia-zwierzeca-od-Heideggera-do-Derridy/757

 

„Zoografie” to książka na temat czterech bodaj najbardziej wpływowych filozofów kontynentalnych XX wieku – Martina Heideggera, Emmanuela Levinasa, Giorgia Agambena oraz Jacques’a Derridy. Calarco z dużą precyzją rekonstruuje najważniejsze poglądy każdego z powyższych myślicieli, a także ewolucję ich myśli, pytając o miejsce i rolę problemu „zwierzęcia” w ich projektach intelektualnych. Choć pomiędzy Heideggerem, Levinasem, Agambenem i Derridą istnieją w tym względzie istotne różnice, które nie umykają uwadze Calarco, wszyscy czterej stają się dla autora „Zoografii” sojusznikami w przemyśleniu na nowo relacji między homo sapiens a innymi zwierzętami, granicy ontologicznej między ludźmi i nie-ludźmi oraz moralnych zobowiązań człowieka wobec istot pozaludzkich. Mimo antropocentryzmu Heideggera Calarco odnajduje u niego wezwanie do radykalnej odpowiedzialności względem wszelkich form życia. Od Levinasa czerpie imperatyw „absolutnej inności”, który próbuje odnieść do zwierząt innych niż człowiek. Wraz z Agambenem zastanawia się nad negatywnymi następstwami działania „maszyny antropologicznej”. U Derridy pobiera lekcję etyki nieantropocentrycznej wypływającej z konfrontacji z niezaprzeczalnym cierpieniem zwierząt nie-ludzkich.

Rozważaniom filozoficznym towarzyszy w „Zoografiach” namysł nad najnowszymi ustaleniami nauk biologicznych, zwłaszcza etologii oraz teorii ewolucji, które nakazują podać w wątpliwość klasyczne wersje podziału na człowieka i zwierzę, a także na nowo przemyśleć kwestię zasadniczej wspólnoty życia – ludzkiego i pozaludzkiego. Jest to wspólnota nie tylko czysto biologiczna, związana z wymiarem „życia wegetatywnego” (zoe), ale także – a może przede wszystkim – moralna, oparta na odpowiedzialności.

Matthew Calarco – amerykański filozof specjalizujący się w zagadnieniach zwierzęcych i środowiskowych oraz w filozofii kontynentalnej, pracownik California State University w Fullerton, autor kilku książek z zakresu studiów nad zwierzętami, m.in. „Zoographies: The Question of the Animal from Heidegger to Derrida” (Columbia University Press, 2008), „Thinking Through Animals: Identity, Difference, Indistinction” (Standorf University Press, 2016), „Animal Studies: The Key Concepts” (Routledge, 2020), „Beyond the Anthropological Difference” (Cambridge University Press, 2020), “The Boundaries of Human Nature: The Philosophical Animal from Plato to Haraway„ (Columbia University Press, 2021).

 

O serii Humanistyka Środowiskowa:

Seria Humanistyka Środowiskowa prezentuje książki z zakresu ekokrytyki, animal studies, plant studies, filozofii antropocenu, posthumanizmu, ekonomii ekologicznej czy historii środowiskowej. Wszystkie te dziedziny pytają o kwestie znaczenia, kultury, wartości, sprawczości, porządków etycznych i społecznych oraz paradygmatów ekonomicznych w kontekście kryzysu ekologiczno-klimatycznego, sprawiedliwości środowiskowej, solidarności międzygatunkowej, odkryć etologii czy wpływu człowieka na geologię Ziemi. Choć poszczególne nurty humanistyki środowiskowej udzielają na powyższe pytania rozmaitych, nierzadko rozbieżnych odpowiedzi, ich wspólnym mianownikiem jest przekonanie o konieczności zasypania przepaści pomiędzy naukami humanistycznymi i naukami ścisłymi, przeciwstawienia się opozycyjnym ujęciom „natury” i „kultury”, a także przyjęcia postaw badawczych wypracowujących wizje zrównoważonego, demokratycznego, sprawiedliwego (dla wszystkich istot) świata.

W serii ukazują się tłumaczenia najważniejszych książek z zakresu światowej humanistyki środowiskowej, które inicjują dyskusje nad palącymi planetarnymi wyzwaniami ekologicznymi, ekonomicznymi, etycznymi i politycznymi.

Redaktor serii: Patryk Szaj

Autorka logotypu serii: Daria Mielcarzewicz

Materiały nadesłane przez wydawnictwo.
„artPAPIER” objął serię patronatem medialnym.