ISSN 2658-1086
Wydanie bieżące

1 czerwca 11 (467) / 2023

Przemysław Pieniążek,

MROCZNE PRZEZNACZENIE (CZARNA DALIA. PRAWDZIWA HISTORIA ELIZABETH SHORT)

A A A
Pochodząca z Medford (w stanie Massachusetts) śliczna, miła, choć niespecjalnie pracowita córka gospodyni domowej i weterana wojennego stojącego na czele przedsiębiorstwa budującego pola do minigolfa. Marząca o wielkiej karierze i sławie zagubiona, cierpiąca na astmę dziewczyna szukająca prawdziwej miłości. Przenosząca się z miejsca na miejsce kelnerka i kasjerka na poczcie w bazie wojskowej Camp Cooke, zafascynowana sprawą morderstwa sześcioletniej Suzanne Degnan, której poćwiartowane ciało znaleziono w studzienkach ściekowych chicagowskiej metropolii. Wamp o ufarbowanych na czarno (z domieszką czerwieni) włosach i chętnie eksponowanej róży wytatuowanej na lewym udzie, niesłusznie uchodzący za kobietę lekkich obyczajów. Naiwna kokietka coraz bardziej plącząca się we własnych kłamstwach, z których tka swoją baśniową biografię. Elizabeth Short, której potwornie okaleczone ciało zostaje odnalezione styczniowego poranka na niezabudowanej działce przy South Norton Avenue w Mieście Aniołów.

Ukazujący się pod szyldem Lost In Time album „Czarna Dalia” to nastrojowa opowieść rekonstruująca ostatnie miesiące życia tytułowej bohaterki, której makabryczna śmierć do dziś pozostaje niewyjaśniona. Scenarzysta Guillaume „RUN” Renard („Doggy Bags”) oraz rysownik Florent Maudoux („Freaks’ Squeele”) zapraszają do udziału w komiksowym śledztwie opartym na archiwalnych materiałach: ujawnionych aktach Federalnego Biura Śledczego, policyjnych raportach, prasowych doniesieniach, relacjach świadków i znajomych Elizabeth Short, jak również protokołach przesłuchań podejrzanych.

Na uwagę zasługuje nietuzinkowa kompozycja tego (zamkniętego w twardej oprawie oraz wydanego w dużym formacie) tomu: każdy z rozdziałów komiksowej opowieści poprzedzony jest (narracyjnie zazębiającym się z treścią danego rozdziału) przystępnym dossier, w którym ujęte w kolumny partie tekstu okraszone zostały przypisami, wyimkami z korespondencji, ilustracjami oraz reprodukcjami zdjęć i kolorowych pocztówek z epoki, których bogaty wybór zdobi także wyklejki recenzowanego albumu.

Stricte komiksowa narracja rozpoczyna się 20 września 1946 roku przed hotelem Baltimore, gdzie korzystający z kilkudniowej przepustki oficer Peter Anthony Vetcher zauważa Elizabeth przechadzającą się u boku Marjorie Graham. Kulisy tej znajomości, jak również rekonstrukcja spotkania Short z handlowcem z San Diego, Robertem „Redem” Manleyem, stanowią istotne punkty na dramaturgicznej mapie tej opowieści, rzucającej nieco więcej światła także na relacje protagonistki z Markiem Hansenem (przedstawicielem hollywoodzkiej śmietanki towarzyskiej), na jej pobyt w hotelu Chancellor czy na feralny wieczór 9 stycznia 1947 roku, gdy zdenerwowana Short opuszcza hotel Baltimore, znikając bez śladu. Przytoczenie relacji osób, które prawdopodobnie widziały bohaterkę w trakcie „brakującego tygodnia” poprzedzającego odnalezienie jej przepołowionych zwłok; szczegółowy raport koronera; sumiennie sporządzona lista podejrzanych oraz zbiór komentarzy odautorskich na temat powstawania recenzowanego utworu domykają merytoryczną zawartość „Czarnej Dalii”, której nie sposób odmówić wizualnej urody.

Realistyczna, choć lekko uproszczona kreska Maudouxa pieczołowicie odtwarza architektoniczno-urbanistyczne realia Los Angeles doby lat 40. minionego stulecia, koncentrując się także na specyfice strojów i sferze motoryzacji, przede wszystkim zaś akcentując sporą gamę emocji malujących się na obliczach postaci ze szczególnym uwzględnieniem Elizabeth: niemającej stałej pracy; błąkającej się po barach i nocnych klubach; desperacko szukającej szans i osób, które mogłyby zmienić jej dotychczasową egzystencję.

Skupione na detalach kadry nasycone zostały stonowaną, sugestywnie dobraną paletą barw – ten aspekt opracowali RUN i Maudoux do spółki z Hadrienem Yannou („Monster Fun”) – która idzie w parze z czarno-białymi sekwencjami ukazującymi okoliczności, w jakich odnalezione zostały doczesne szczątki bohaterki. Całości dopełniają natomiast całostronicowe reprinty tytułów prasowych poświęconych temu zatrważającemu morderstwu. Mówiąc krótko: estetyczny majstersztyk.

Niezawodnie przetłumaczona przez Martę Dudę-Gryc „Czarna Dalia” to poruszająca, mroczna, ale przede wszystkim smutna lektura, po którą warto sięgnąć w asyście wywiedzionej z prozy Jamesa Ellroya graficznej powieści „The Black Dahlia” (niedostępnej niestety po polsku). Ów zaadaptowany przez francuskiego scenarzystę Alexisa „Matza” Nolenta („Zabójca”) i amerykańskiego reżysera Davida Finchera („Siedem”, 1995) we współpracy z ilustratorem Mylesem Hymanem („Loteria”) komiks w spekulatywny sposób dookreśla ostatnie dni z życia Elizabeth Short, która do dziś jest mroczną ikoną inspirującą powstanie najróżniejszych tekstów popkultury, z nazwą metalcore’owego zespołu The Black Dahlia Murder na czele.
RUN, Florent Maudoux, Hadrien Yannou: „Czarna Dalia. Prawdziwa historia Elizabeth Short” („A Short Story – La veritable histoire du Dahlia Noir”). Tłumaczenie: Marta Duda-Gryc. Lost In Time. Nieledew 2023.