Zmarły w 2000 roku Antonio Hernández Palacios („Garin”, „Drako de Gades”) – hiszpański scenarzysta i rysownik, znający się także na ceramice i sitodrukach – zaczynał karierę od projektowania plakatów filmowych. Bardzo ważnym punkt w jego artystycznym portfolio to (powstająca w latach 1971-1984) komiksowa seria „Cyd”, której tytułowym bohaterem był niezłomny kastylijski rycerz; symbol męstwa i lojalności, unieśmiertelniony przez anonimowy epos zatytułowany „Pieśń o Cydzie”. Ale ów sławetny wojak (naprawdę nazywający się Rodrigo Díaz de Vivar), protagonista dramatu Pierre’a Corneille’a, który w filmie w reżyserii Anthony’ego Manna (1961) zyskał aparycję hollywoodzkiego gwiazdora Charltona Hestona, zaś w serialu „Cyd waleczny” (2020) – Hiszpana Jaime’ego Lorente’a, w komiksach Antonia Hernándeza Palaciosa skrupulatnie trzyma się drugiego planu.

W otwierającym czteroczęściowy cykl albumie „Sancho z Kastylii” poznajemy rzeczonego infanta (później znanego jako Sancho II Mocny, król Kastylii, Galicii i Leónu), który wraz z nieodłącznym druhem Cydem przemierza kastylijskie wrzosowiska, gdzie zgrany duet spotyka równie piękną co tajemniczą pannę Usúi, która zaprasza bohaterów do swojej twierdzy. Tam faktyczne rządy sprawuje piastunka damy, podstępna Burunda, razem ze swoim zdegenerowanym synem Adolfo oraz preceptorem, mistrzem Pacomio. Jak nietrudno zgadnąć, to spotkanie będzie zaczynem emocjonującej perypetii zwieńczonej imponującymi sekwencjami militarnymi. W kolejnych odsłonach cyklu Antonio Hernández Palacios rzuca nieco więcej światła na przebieg stanowych zgromadzeń przedstawicielskich („Kortezy w Leónie”), czyni nas świadkami „Zdobycia Coimbry”, by na koniec zabrać nas na „Krucjatę do Barbastro”.

Śmierć artysty pokrzyżowała prace nad kolejnymi odcinkami tej znakomitej serii, której powstanie poprzedziła sumienna analiza dostępnej dokumentacji historycznej, ale także lektura wspomnianej „Pieśni o Cydzie”, dzieła „Chronica Naierensis” (kroniki historii powszechnej z końca XII wieku) oraz pism filologa Ramóna Menéndeza Pidala. Z zebranych faktów i mitów artysta stworzył fascynującą mozaikę, dającą niecodzienny wgląd w obyczajowy, społeczny i polityczny klimat średniowiecznej Hiszpanii. Rozpoczynając swoją opowieść od nawiązania do bitwy pod Graus (1063) – w której Sancho walczył przeciwko swojemu wujowi, Ramirowi I, królowi Aragonii – i doprowadzając narrację do roku 1065 (ściślej: do momentu ukazującego śmierć ojca Sancha, Ferdynanda I Wielkiego), autor serii „Manos Kelly” oferuje czytelnikom/czytelniczkom nienagannie skrojone perypetie, których lekturę zdecydowanie uatrakcyjnia dopracowana szata graficzna nasycona bardzo przyjemną dla oka kolorystyką.

Antonio Hernández Palacios z powodzeniem bawi się kompozycją kadrów oraz relacją tekst-obraz: liczne pola tekstowe z trzecioosobową narracją oraz dialogowe dymki z wyrazistą czcionką idą w parze z wizualnie eksponowanymi onomatopejami. Kompozycje składające się z dziewięciu ramek przypadających na daną planszę; całostronicowe kadry czy wystylizowane panele to tylko niektóre z rozwiązań formalnych zastosowanych przez Hiszpana w recenzowanej serii ukazującej się u nas pod postacią eleganckiego integrala wydanego na dobrym papierze i zamkniętego w twardej oprawie. Absolutnie klasyczna pozycja wśród komiksów o tematyce historycznej. Gorąco zachęcam!

Antonio Hernández Palacios: „Cyd. Wydanie zbiorcze” („El Cid: Integral”). Tłumaczenie: Jakub Jankowski. Elemental. Warszawa 2023.