ISSN 2658-1086
Wydanie bieżące

1 marca 5 (53) / 2006

Izabela Franckiewicz,

TAJEMNICE WYCHODZĄ NA ŚWIATŁO DZIENNE

A A A
„Tajemnica Brokeback Mountain” Anga Lee, to klasyczny hollywoodzki dramat zbudowany na relacjach między dwojgiem ludzi. Akcja filmu, oparta na opowiadaniach Annie Proulx, rozpoczyna się w Ameryce lat sześćdziesiątych. To standard, klisza gatunkowa. Dwoje ludzi poznaje się w pracy i nim się spostrzegają, spędzają razem upojną noc, która staje się początkiem niezapomnianego romansu. Szybko jednak przychodzi czas powrotu do rzeczywistości – nie znajdując we własnych światach nawzajem dla siebie miejsca, bohaterowie próbują ułożyć sobie życie osobno. Okazuje się to jednak zbyt trudne...

Jeden szczegół wyróżnia „Tajemnicę Brokeback Mountain” spośród reszty produkcji amerykańskich – główni bohaterowie są tej samej płci, to homoseksualiści. Poza tym, to najbardziej klasyczny z klasycznych filmów hollywoodzkich, zrobiony zgodnie z prawidłami stylu zerowego w kinie, okraszony pięknymi zdjęciami i świetną grą aktorską. Również tematyka filmu nie jest pionierska. Kino queerowe istnieje od lat i ma się całkiem dobrze, jednak plasuje się ono na marginesie kinematografii, a krąg jego odbiorców jest raczej zamknięty. Filmów poruszających tematykę odmienności seksualnej, które dostały się do szerszego obiegu jest niewiele. Polski widz mógł zobaczyć np. „Happy Together” Wong Kar Wai’a czy „Dzikie Noce” Cyrila Collarda, z kolei w kwietniu do kin wejdzie „Tarnation” Jonathan Caouette’a. Także wiele produkcji hollywodzkich przemycało do swych fabuł bohaterów o odmiennej orientacji seksualnej, byli to jednak bohaterowie drugoplanowi lub homoseksualizm był drugorzędną cechą przy budowaniu ich tożsamości filmowej.

W przypadku „Tajemnicy Brokeback Mountain” jest inaczej. To gejowska miłość głównych bohaterów filmu jest jego tematem. Ang Lee robi rzecz przewrotną – opowiada o sprawach, które dla wielu nadal stanowią tabu, językiem zupełnie oswojonym. Bierze szkielet z klasycznego kina hollywodzkiego i w sposób subtelny i bezpretensjonalny nakłada go na swój film. W hollywoodzkich melodramatach, miłość głównych bohaterów niszczy zazwyczaj groźba napiętnowania ze strony społeczeństwa, której powodem może być odmienność koloru skóry, pochodzenia czy statusu społecznego. W dzisiejszych czasach różnice te przestały być aż tak uciążliwe, jednak nadal niektóre spośród odmienności są trudne do zaakceptowania. Odmienność seksualna wysuwa się tu na plan pierwszy. To obawa przed nietolerancją ze strony otoczenia jest powodem, dla którego główni bohaterowie „Tajemnicy Brokeback Mountain”: Ennis i Jack, nie ujawniają się ze swymi uczuciami przed światem. To wręcz strach przed utratą własnego życia.

Ang Lee dokonał rzeczy wielkiej. Nie bez znaczenia jest fakt, że bohaterowie jego filmu są kowbojami. Wizerunek kowboja to dla wielu Amerykanów symbol prawdziwego mężczyzny. Ang Lee zobrazował w zwyczajny sposób prostych, normalnych ludzi, będących jednocześnie odmiennej orientacji seksualnej. Pokazał, że ich życie, uczucia, obawy w gruncie rzeczy niczym nie różnią się od innych. Odmienność jest przecież czymś normalnym, a tym, co jest nienormalne, jest brak zgody na nią. Przy czym, nie mówimy tu o deklarowanej zgodzie, ale o faktycznym odczuwaniu kogoś innego za równego sobie.

„Tajemnica Brokeback Mountain” przełamała stereotypy. Myślę również, że niejeden widz wzruszy się podczas ostatnich scen filmu, zupełnie zapominając o płciowości bohaterów, co może okazać się krokiem ku prawdziwej zmianie postawy wobec odmienności. Fakt, że film Ang Lee został już obsypany deszczem nagród i może liczyć na sporo Oskarów, jest symptomem zmian społecznych. Mam nadzieję, że któregoś dnia odmienna orientacja seksualna przestanie być tematem tabu, przedmiotem kontrowersji, a stanie się czymś normalnym, godnym wielu nagród. Wtedy faktycznie oswoimy się z tym, że miłość nie wybiera a homoseksualizm to nie choroba.
„Tajemnica Brokeback Mountain” (Brokeback Mountain). Reżyseria: Ang Lee. Scenariusz: Larry McMurtry, Diana Ossana (na podstawie powieści E. Annie Proulx). Występują: Jake Gyllenhaal, Heath Ledger, Michelle Williams, Anne Hathaway. Gatunek: dramat. USA 2005, 134 min.