ISSN 2658-1086
POLECAMY
A
A
A
Lord Jim w krytyce i w mediach. O trudnej obecności.
Książka „Lord Jim w krytyce i w mediach”, pod redakcją Stefana Zabierowskiego, jest wspólnym przedsięwzięciem Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego i Biblioteki Śląskiej. Zgromadzone w niej teksty stanowią próbę analizy recepcji książki Conrada w Polsce i w Anglii, dokumentują jej obecność w teatrze i w kinie, a także w ocenie emigracji. Zaledwie kilka tekstów, które tworzą tę propozycję wydawniczą, w sposób zupełnie wystarczający tworzy mapę obecności „Lorda Jima”. Czemu „Lord Jim” frapuje humanistów? Dlaczego jego trudne istnienie w przestrzeni kultury jest kluczem do czytania losów polskich, ale i wątpliwości egzystencjalnych i kulturowych? Jakimi ścieżkami może przebiegać myślenie o kulturze poprzez „Lorda Jima”? Autorzy starają się wskazać na różne płaszczyzny interpretacyjne złożonej obecności Conrada w przestrzeni społecznej. I tak Agnieszka Adamowicz-Pośpiech w artykule otwierającym tom odnotowuje trzy kręgi recepcji „Lorda Jima”: w perspektywie realiów personalnych, sytuacyjnych i topograficznych; w perspektywie psychologicznej; w perspektywie etycznej. Te trzy obszary obecności mnożą problemy dotyczące rozpięcia między faktami a fikcją w tropieniu śladów rzeczywistości; wyjazdu z kraju i poczucia bycia na obczyźnie; toposu winy i kary.
Stefan Zabierowski podejmując obecność Conrada w Polsce, wskazuje na następujące obszary podjęcia „Lorda Jima”: reakcja na styl Conrada; interpretowanie tematyki; dokumentowanie dyskomunikacji poprzez sądzenie odstępstw od tonu patriotycznego; ton biograficzny; paradygmat egzystencjalny; paradygmat moralny; sytuacja wojny i emigracja; obecność w historii idei wolności, honoru, solidarności; etos szlachecki; komunistyczna wojna z Conradem; obecność Conrada w latach 90; losy conradystyki polskiej. Wioletta Dymel analizuje postrzeganie „Lorda Jima” w oczach polskich emigrantów po 1939 roku wskazując na poczucie bliskości w związku z syndromem opuszczenia ojczyzny i uczestnictwa w tworzeniu w oparciu o „polski charakter narodowy”. Problemy wynikłe z funkcjonalizacji tekstu Conrada, celem przepracowania własnych losów emigranta, odsłaniają napięcia tożsamościowe Polaków.
Alina Sordyl mierzy się z problemem „Lorda Jima” w Teatrze Telewizji, relacjonując wątki wydobyte w inscenizacjach teatralnych, mocno akcentując relacje między problematyką etyczną, psychologiczną i egzystencjalną. Natomiast Tadeusz Miczka zajmuje się osobliwościami trzykrotnej obecności „Lorda Jima” w kinie, ale wskazuje na losy i innych ekranizacji utworów Conrada. Autor pyta o przyczyny trudności w adaptacji tekstów Conradowskich: oryginalna narracja i kompozycja; filozoficzna tematyka; literackość, co wymyka się kamerze filmowej.
Wydaje się, że książka skoncentrowana punktowo na „Lordzie Jimie”, niewielka przecież, wypełnia lukę badawczą, dokumentując obecność w kinie czy teatrze, próbując wydobyć i zgromadzić w jednym miejscu potencjał tej książki Conrada, która frapowała teoretyków, emigrantów, filmowców, ludzi teatru, gdyż mnożyła problemy tożsamościowe, wynikłe ze zderzenia odmiennych światów czy umocowania niejednoznacznego w historii idei.
Aleksandra Kunce
Stefan Zabierowski podejmując obecność Conrada w Polsce, wskazuje na następujące obszary podjęcia „Lorda Jima”: reakcja na styl Conrada; interpretowanie tematyki; dokumentowanie dyskomunikacji poprzez sądzenie odstępstw od tonu patriotycznego; ton biograficzny; paradygmat egzystencjalny; paradygmat moralny; sytuacja wojny i emigracja; obecność w historii idei wolności, honoru, solidarności; etos szlachecki; komunistyczna wojna z Conradem; obecność Conrada w latach 90; losy conradystyki polskiej. Wioletta Dymel analizuje postrzeganie „Lorda Jima” w oczach polskich emigrantów po 1939 roku wskazując na poczucie bliskości w związku z syndromem opuszczenia ojczyzny i uczestnictwa w tworzeniu w oparciu o „polski charakter narodowy”. Problemy wynikłe z funkcjonalizacji tekstu Conrada, celem przepracowania własnych losów emigranta, odsłaniają napięcia tożsamościowe Polaków.
Alina Sordyl mierzy się z problemem „Lorda Jima” w Teatrze Telewizji, relacjonując wątki wydobyte w inscenizacjach teatralnych, mocno akcentując relacje między problematyką etyczną, psychologiczną i egzystencjalną. Natomiast Tadeusz Miczka zajmuje się osobliwościami trzykrotnej obecności „Lorda Jima” w kinie, ale wskazuje na losy i innych ekranizacji utworów Conrada. Autor pyta o przyczyny trudności w adaptacji tekstów Conradowskich: oryginalna narracja i kompozycja; filozoficzna tematyka; literackość, co wymyka się kamerze filmowej.
Wydaje się, że książka skoncentrowana punktowo na „Lordzie Jimie”, niewielka przecież, wypełnia lukę badawczą, dokumentując obecność w kinie czy teatrze, próbując wydobyć i zgromadzić w jednym miejscu potencjał tej książki Conrada, która frapowała teoretyków, emigrantów, filmowców, ludzi teatru, gdyż mnożyła problemy tożsamościowe, wynikłe ze zderzenia odmiennych światów czy umocowania niejednoznacznego w historii idei.
Aleksandra Kunce
„Lord Jim w krytyce i w mediach”, red. Stefan Zabierowski. Biblioteka Śląska, Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.
| Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Śląskiego. Zrealizowano przy wsparciu Fundacji Otwarty Kod Kultury. |
 |
 |