ISSN 2658-1086
Wydanie bieżące

15 października 20 (404) / 2020

Andrzej Ciszewski,

IMPERIUM KŁAMSTW (ROK 1984. POWIEŚĆ GRAFICZNA)

A A A
Po „Drodze na molo w Wigan” Joe Sacco, biograficznym „Orwellu” duetu Pierre Christin/Sebastien Verdier oraz przygotowanej przez Odyra adaptacji „Folwarku zwierzęcego” mamy okazję do zapoznania się z kolejnym komiksowym projektem wywiedzionym z twórczości George’a Orwella (1903-1950). Tym razem jest to „Rok 1984”: futurystyczna antyutopia, którą Brytyjczyk stworzył na podstawie obserwacji współczesnych mu systemów totalitarnych oraz ich wpływu na ludzką egzystencję.

Opowieść o perypetiach Winstona Smitha, jego zakazanej miłości do Julii, jak również o ich skazanym na porażkę prywatnym buncie przeciwko omnipotencji Wielkiego Brata posłużyła za kanwę graficznego utworu Fido Nestiego, brazylijskiego scenarzysty i rysownika komiksowego, który ponadczasowe dzieło Orwella przeczytał po raz pierwszy w szkole, ściślej – w (nomen omen) roku 1984. Przystępując po latach do żmudnego procesu przełożenia prozy twórcy „Birmańskich dni” na język komiksu, Nesti zdecydował się na możliwie jak najwierniejszą adaptację dzieła tego autora.

W recenzowanym komiksie literacka narracja – zamknięta w polach tekstowych – sąsiaduje z komiksowymi kadrami, w których nie brakuje jednakże charakterystycznych dymków. Słowa Orwella znajdują świetne dopełnienie w ilustracjach Nestiego operującego uproszczoną, lekko karykaturalną kreską, którą z powodzeniem rozrysowuje wielowymiarową, wyjątkowo ponurą (w czym zasługa nienagannie dobranej stonowanej kolorystyki) i klaustrofobiczną panoramę świata przedstawionego.

W ukazującym się pod szyldem oficyny Jaguar komiksie istotną rolę odgrywają liczne retrospekcje – zmyślnie dookreślające profil protagonisty oraz społeczną, ekonomiczną i polityczną specyfikę Oceanii – jak również regularnie wykorzystywane przez Brazylijczyka sceny o charakterze metaforycznym i onirycznym, skutecznie podkreślające antytotalitarne przesłanie utworu. Godne uwagi!
George Orwell, Fido Nesti: „Rok 1984. Powieść graficzna” („Nineteen Eighty-Four”). Tłumaczenie: Małgorzata Kaczarowska. Jaguar. Warszawa 2020.