Ptaszyna przyszła na świat w czasie niekończącej się wojny między Nowym Watykanem (będącym częścią Narodów Zjednoczonych Ameryki) a słabnącym, choć nieskładającym broni ruchem oporu. Gdy rodzinna wioska dziewczynki zostaje obrócona w perzynę, a matka protagonistki wpada w ręce bezwzględnego inkwizytora, tytułowa bohaterka (będąca ostatnią nadzieją rebelii) wyrusza w pełną niebezpieczeństw wędrówkę przez dystopijne rubieże z misją uwolnienia legendarnego wojownika i rewolucjonisty Topora. Czy Ptaszynie uda się ocalić jej lud, nie mówiąc już o całym kraju?

Składająca się z pięciu odsłon historia – będąca udanym mariażem opowieści inicjacyjnej, postapo, studium religijnej dyktatury oraz impresją na temat walki o przetrwanie rdzennej kultury – jest komiksowym debiutem Darcy’ego Van Poelgeesta; kanadyjskiego scenarzysty, reżysera i producenta, mającego na koncie między innymi takie krótkometrażowe filmy jak „Corvus” (2012) i „The Orchard” (2015).

Pierwszoosobowa narracja (ujęta w formę pól tekstowych stylizowanych na odręczne zapiski wykonane na korze brzozy – koncept opracowany przez odpowiadającą za liternictwo Adityę Bidikar) okraszona chwilami dość dosadnymi dialogami; przenikanie się różnych porządków czasoprzestrzennych oraz ontologicznych (zacieranie granicy między przeszłością, teraźniejszością a przyszłością; jawą a snem; doczesnością a zaświatami) plus sprawnie konstruowana perypetia oferująca wartką, krwistą akcję to najważniejsze atuty „Ptaszyny”, ukazującej się także w Polsce pod postacią twardookładkowego wydania zbiorczego (zwieńczonego ciekawym making of).

Van Poelgeest zaproponował uniwersalną w swej wymowie opowieść o honorze, bohaterstwie, zdradzie, poświęceniu i poszukiwaniu odkupienia, przemycając w recenzowanym dziele wątki dotyczące odkrywania jednostkowej tożsamości oraz umacniania jej wariantu zbiorowego (jak zaznaczył scenarzysta w jednym z wywiadów, choć komiks powstał na terenie autonomicznego terytorium rdzennej grupy ludności Musqueam, rzeczona wspólnota nie stanowiła źródła inspiracji dla tego dzieła).

Amerykański rysownik Ian Bertram („Dom Pokuty”), absolwent nowojorskiej Szkoły Sztuk Wizualnych, w sugestywny sposób zarysowuje realia świata przedstawionego (wnętrza, ujęcia plenerowe, kostiumy, pojazdy, artefakty), w swoim artystycznym stylu łącząc plastyczność i rozmach godny prac francuskiego mistrza Jeana „Girauda” Moebiusa („Incal”) z brutalnym weryzmem rodem z ilustracji Amerykanina Geofa Darrowa („Hard Boiled”). Natomiast uproszczone, oscylujące w stronę karykatur wizerunki bohaterów wykonane zostały z manierą, do jakiej przyzwyczaili nas artyści tacy jak Brazylijczyk Rafael Grampá („Mesmo Delivery”) czy Szkot Frank Quitely („All-Star Superman”). W tym militarnym fresku, będącym jednocześnie studium konfliktu racji, na uwagę zasługuje bezbłędnie dobrana paleta barw (podkreślająca wyjątkową soczystość scen przemocy), za którą odpowiada amerykański kolorysta Matt Hollingsworth („Tokyo Ghost”).

„Ptaszyna” jest okrutną baśnią, w której zamiast pogłębionych profili psychologicznych otrzymujemy dość jednoznaczne typy postaci, co oczywiście wcale nie stanowi wielkiego zarzutu. To także zaangażowana w swej wymowie narracja przypominająca, że czasem sama walka jest ważniejsza od tego, o co się walczy.

Darcy Van Poelgeest, Ian Bertram, Matt Hollingsworth: „Ptaszyna: Walka o Nadzieję Ojców” („Little Bird: The Fight for Elder’s Hope”). Tłumaczenie: Hubert Brychczyński. Centrala – Mądre komiksy. Poznań 2021.