ISSN 2658-1086
FITOGRAFIE. POSTINDUSTRIALNE ŻYCIORYSY ROŚLIN
KRÓTKA WYCIECZKA PO REKULTYWACJI
CIS POSPOLITY, OWOCE DZIKIEJ JARZĘBINY
REWITALIZACJA, BISCUTELLALAEVIGATA
LIŚCIK, MUCHA CO MU PŁATKI ZEŻARŁA I RESZTA DELIKWENTÓW
Karolina Pawlik, Joanna Soćko,
NOTATKA TERENOWA Z HAŁDY W KOSTUCHNIE, 31.07.2023
POLECAMY: AKADEMICKI TYDZIEŃ KSIĄŻKI 2023
FITOGRAFIE. POSTINDUSTRIALNE ŻYCIORYSY ROŚLIN
A
A
A
Rośliny (gr. φυτά) to nieoczywiste bohaterki poprzemysłowych transformacji. Najczęściej niedostrzegane istoty w naszym otoczeniu, najcichsze sojuszniczki w przeciwdziałaniu zmianom klimatu – to one przejmują pozostawiane przez nas miejsca, wchodząc w relacje z industrialną infrastrukturą i innymi efektami ludzkich aktywności, adaptując się do warunków stwarzanych przez człowieka. Czy dałoby się pomyśleć ich „antropoceniczne żywoty”? Jakie środki wyrazu mogłyby uchwycić zbieżności i odmienności naszych modusów istnienia?
Takie pytania towarzyszyły projektowi„Fitografie. Postindustrialne życiorysy roślin”, w ramach którego nawiązaliśmy współpracę z Joanną Zdzienicką-Obałek i Pawłem Szeiblem – autorami PracowniSezonowej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Razem stworzyliśmy grupę pracowników/czek i studentów/ek Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego oraz Wydziału Artystycznego ASP zainteresowanych poszerzaniem wiedzy o lokalnym środowisku i próbą wykorzystania jej w twórczych działaniach z zakresu literatury i sztuki. Nasze działania wpisują się w zyskujące popularność badania oparte na sztukach (arts-based research), które staraliśmy się wykorzystać do przyjrzenia się lokalnym zjawiskom w zakresie nie-tylko-ludzkich relacji w kontekście postępujących zmian klimatu i związanych z nimi wielorakich środowiskowych i społecznych transformacji.
W poszukiwaniu informacji i inspiracji, spotkaliśmy się z prof. Adamem Rostański i dr Izabelą Gerold-Śmietańską – botanikami badającymi m.in. rośliny porastające tereny poprzemysłowe – oraz z prof. Iwoną Jelonek, która opowiedziała nam o geologicznych uwarunkowaniach tych obszarów. Odbyliśmy kilka spacerów z dr. Jerzym Paruselem – wieloletnim redaktorem czasopisma „Przyroda Górnego Śląska” – oraz Agatą Zaskórską, fitoterapeutką, która wprowadziła nas w zagadnienia związane z tutejszym zielarstwem. Przez pewien czas współpracowaliśmy również z artystyczno-zielarską pracownią „Chwaściarnia” prowadzoną w warszawskiej Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej przez Julię Krupę, która przeprowadziła z nami warsztaty.
Zwieńczeniem pierwszego etapu projektu jest zebranie wybranych, powstałych w ramach tego przedsięwzięcia prac. 27 października w sali Otwartej przy ul. Raciborskiej 50 w Katowicach odbył się wernisaż wystawy „Fitografie”, prezentującej dzieła sztuki – od rysunków przez fotografie i instalacje do nagranych performensów – oraz krótsze, wybrane teksty literackie, wplecione w wystawę jako analogiczne do innych dzieł obiekty artystyczne. Zamieszczenie ich na łamach działu Prezentacje Dwutygodnika Kulturalnego „artPAPIER” umożliwia opublikowanie większej liczby tekstów literackich, które powstały w ramach prowadzonych w tym czasie warsztatów.
Traktujemy tę przestrzeń jak laboratorium – zbieramy w niej literackie próbki, w których rośliny, stawiając opór naszym środkom wyrazu, odcisnęły swoje ślady. Czasem próbujemy przyjąć ich perspektywę, czasem przemyśleć w ich towarzystwie własną biografię, innym razem zbadać, jak naszym zdaniem funkcjonują na górnośląskich terenach pogórniczych i w jakie relacje wchodzą z innymi ludzkimi i nie-ludzkimi aktorkami i aktorami postindustrialnych miejsc. Zapraszamy do przetestowania tych literackich próbek na własnej skórze.
Zdjęcie: Anka Sielska: „Indeks zakłóconego porządku”.
Takie pytania towarzyszyły projektowi„Fitografie. Postindustrialne życiorysy roślin”, w ramach którego nawiązaliśmy współpracę z Joanną Zdzienicką-Obałek i Pawłem Szeiblem – autorami PracowniSezonowej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Razem stworzyliśmy grupę pracowników/czek i studentów/ek Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego oraz Wydziału Artystycznego ASP zainteresowanych poszerzaniem wiedzy o lokalnym środowisku i próbą wykorzystania jej w twórczych działaniach z zakresu literatury i sztuki. Nasze działania wpisują się w zyskujące popularność badania oparte na sztukach (arts-based research), które staraliśmy się wykorzystać do przyjrzenia się lokalnym zjawiskom w zakresie nie-tylko-ludzkich relacji w kontekście postępujących zmian klimatu i związanych z nimi wielorakich środowiskowych i społecznych transformacji.
W poszukiwaniu informacji i inspiracji, spotkaliśmy się z prof. Adamem Rostański i dr Izabelą Gerold-Śmietańską – botanikami badającymi m.in. rośliny porastające tereny poprzemysłowe – oraz z prof. Iwoną Jelonek, która opowiedziała nam o geologicznych uwarunkowaniach tych obszarów. Odbyliśmy kilka spacerów z dr. Jerzym Paruselem – wieloletnim redaktorem czasopisma „Przyroda Górnego Śląska” – oraz Agatą Zaskórską, fitoterapeutką, która wprowadziła nas w zagadnienia związane z tutejszym zielarstwem. Przez pewien czas współpracowaliśmy również z artystyczno-zielarską pracownią „Chwaściarnia” prowadzoną w warszawskiej Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej przez Julię Krupę, która przeprowadziła z nami warsztaty.
Zwieńczeniem pierwszego etapu projektu jest zebranie wybranych, powstałych w ramach tego przedsięwzięcia prac. 27 października w sali Otwartej przy ul. Raciborskiej 50 w Katowicach odbył się wernisaż wystawy „Fitografie”, prezentującej dzieła sztuki – od rysunków przez fotografie i instalacje do nagranych performensów – oraz krótsze, wybrane teksty literackie, wplecione w wystawę jako analogiczne do innych dzieł obiekty artystyczne. Zamieszczenie ich na łamach działu Prezentacje Dwutygodnika Kulturalnego „artPAPIER” umożliwia opublikowanie większej liczby tekstów literackich, które powstały w ramach prowadzonych w tym czasie warsztatów.
Traktujemy tę przestrzeń jak laboratorium – zbieramy w niej literackie próbki, w których rośliny, stawiając opór naszym środkom wyrazu, odcisnęły swoje ślady. Czasem próbujemy przyjąć ich perspektywę, czasem przemyśleć w ich towarzystwie własną biografię, innym razem zbadać, jak naszym zdaniem funkcjonują na górnośląskich terenach pogórniczych i w jakie relacje wchodzą z innymi ludzkimi i nie-ludzkimi aktorkami i aktorami postindustrialnych miejsc. Zapraszamy do przetestowania tych literackich próbek na własnej skórze.
Zdjęcie: Anka Sielska: „Indeks zakłóconego porządku”.
| Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Śląskiego. Zrealizowano przy wsparciu Fundacji Otwarty Kod Kultury. |
 |
 |