ISSN 2658-1086
KOCHAM, NIENAWIDZĘ, POTRZEBUJĘ JAK POWIETRZA (WILLIAM MARX: 'NIENAWIŚĆ DO LITERATURY')
ZEW ZEWNĘTRZNEGO (MARK FISHER: 'DZIWACZNE I OSOBLIWE')
W KRĘGU EDUKACYJNYCH POSZUKIWAŃ I RECEPT ('PSYCHOLOGIA EDUKACYJNA')
W KRĘGU EDUKACYJNYCH POSZUKIWAŃ I RECEPT ('PSYCHOLOGIA EDUKACYJNA')
A
A
A
W obliczu stawianych edukacji XXI wieku wyzwań i prężnie rozwijającej się technologii cyfrowej wydaje się, że dla reprezentantów i reprezentantek zawodów związanych ze szkolnictwem, pedagogiką czy psychologią nastał okres burzy i naporu; przyswojona metodyka w dobie pod znakiem dobrodziejstw (a czasem przekleństw) elektroniki, systemowych ewolucji i rewolucji, społecznych transformacji domaga się ciągłych poszukiwań. W tym świetle (choć nawet węższe specjalizacje doczekały się wielu wartościowych pomocy edukacyjnych dla nauczycieli) „Psychologia edukacyjna” pod redakcją Doroty Bednarek, opracowana przy współpracy Hanny Bednarek, jawi się jako pozycja kompleksowa i doskonale odpowiadająca na aktualne potrzeby wszystkich niosących kaganek oświaty, a także – niekoniecznie związanych z branżą – entuzjastów i entuzjastek tematyki edukacji.
Monografia została podzielona na dwie części: pierwsza z nich obejmuje zagadnienia teoretyczne, skoncentrowane m.in. wokół rozważań na temat obowiązujących aktów prawnych, wykładni psychologii edukacyjnej, funkcji psychologa w szkole, praw dziecka, zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, druga – aspekty praktyczne, w tym wskazania do pracy z uczniami oraz uczennicami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Szeroki wachlarz tematyczny rozdziałów i liczba autorów i autorek z jednej strony pozwalają wyeksponować wielogłosowość podejmowanych wątków, z drugiej – za niewątpliwy walor książki należy uznać fakt, że wszystkie teksty łączy wspólny mianownik: przenikliwość, weryfikacja czyhających na adeptów/adeptki wymienionych wcześniej zawodów problemów i aktywne poszukiwanie rozwiązań. Ów efekt ukazało się uzyskać zapewne m.in. za sprawą połączenia akademickiego spojrzenia z długoletnią praktyką w zakresie oddziaływań edukacyjnych – np. w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznej. Monografia z pewnością przysłuży się również studentom i studentkom – autorzy i autorki nie boją się wskazywać luk w obszarze przedmiotów akademickich, a także udzielać wskazówek w zakresie m.in. wyboru miejsc do odbywania praktyki. Kwestię tę podejmuje w swoim artykule Katarzyna Mazur.
Założywszy, że „Psychologia edukacyjna” trafi nie tylko do doświadczonych specjalistów i specjalistek, ale także osób znajdujących się na początku swojej drogi zawodowej, autorzy i autorki przybliżają zarówno kwestie bezpośrednio skorelowane ze specyfiką określonej pracy – np. psychologa szkolnego – jak i dokonują wykładni, w kontekście wiodącej tematyki, pojęć bardziej ogólnych. Niewątpliwym walorem pozycji jest obecność rozbudowanych kazusów o dość uniwersalnym charakterze (jak w artykule „Zdrowie psychiczne z perspektywy psychologii edukacji” Ewy Trzebińskiej i Tomasza Kuźmicza). Ważną składową pierwszej części monografii są teksty redaktorki tomu, Doroty Bednarek, która podjęła tematykę m.in. tożsamości zawodowej psychologów edukacyjnych, praw dziecka, obowiązujących aktów prawnych, modeli diagnostycznych; tym samym czytelnicy i czytelniczki otrzymują swoiste kompendium, przydatne w pracy akademickiej, w szkole czy poradni psychologiczno-pedagogicznej. Część druga, jak wspomniano wcześniej, poświęcona została głównie wybranym obszarom z zakresu specjalnych potrzeb edukacyjnych. Niebagatelnym atutem jest kompleksowy przegląd narzędzi diagnostycznych. Istotnym wsparciem dla młodego specjalisty okaże się artykuł Magdaleny Kochańskiej. Nie brakuje również przykładów ćwiczeń, które można wykorzystać w ramach pracy z uczniami i uczennicami. Omawiana część monografii obejmuje również rozważania na temat m.in. edukacji seksualnej, informacji zwrotnej, różnic kulturowych czy mentoringu i tutoringu.
Wydawałoby się, że próba holistycznego ujęcia tak szerokiej gałęzi nauki, jaką jest psychologia edukacyjna i pokrewne jej obszary wiedzy, niesie z sobą ryzyko potraktowania przynajmniej niektórych zagadnień lakonicznie. W tym przypadku autorzy i autorki celująco poradzili sobie z podjętym wyzwaniem – w obu częściach monografii. Ponadto na docenienie zasługuje graficzny układ pozycji; liczne tabelki, opatrzone stosownymi tytułami, wykresy, odpowiednio pogrupowane zagadnienia i zróżnicowana czcionka sprzyjają wzbogacaniu wiedzy, jednocześnie pozwalając czytelnikom i czytelniczkom na pewną swobodę. Każdy z rozdziałów stanowi bogatą skarbnicę informacji, nawet jeśli odbiorca czy odbiorczyni nie pokusi się o przeczytanie całej monografii; niemniej jednak rezygnacja z tej czytelniczej podróży byłaby stratą, szczególnie w świetle intelektualnego zysku, jakiego dostarczył psychologii edukacyjnej – i nie tylko – cały zespół specjalistów oraz specjalistek zaangażowanych w prace nad książką.
Monografia została podzielona na dwie części: pierwsza z nich obejmuje zagadnienia teoretyczne, skoncentrowane m.in. wokół rozważań na temat obowiązujących aktów prawnych, wykładni psychologii edukacyjnej, funkcji psychologa w szkole, praw dziecka, zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, druga – aspekty praktyczne, w tym wskazania do pracy z uczniami oraz uczennicami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Szeroki wachlarz tematyczny rozdziałów i liczba autorów i autorek z jednej strony pozwalają wyeksponować wielogłosowość podejmowanych wątków, z drugiej – za niewątpliwy walor książki należy uznać fakt, że wszystkie teksty łączy wspólny mianownik: przenikliwość, weryfikacja czyhających na adeptów/adeptki wymienionych wcześniej zawodów problemów i aktywne poszukiwanie rozwiązań. Ów efekt ukazało się uzyskać zapewne m.in. za sprawą połączenia akademickiego spojrzenia z długoletnią praktyką w zakresie oddziaływań edukacyjnych – np. w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznej. Monografia z pewnością przysłuży się również studentom i studentkom – autorzy i autorki nie boją się wskazywać luk w obszarze przedmiotów akademickich, a także udzielać wskazówek w zakresie m.in. wyboru miejsc do odbywania praktyki. Kwestię tę podejmuje w swoim artykule Katarzyna Mazur.
Założywszy, że „Psychologia edukacyjna” trafi nie tylko do doświadczonych specjalistów i specjalistek, ale także osób znajdujących się na początku swojej drogi zawodowej, autorzy i autorki przybliżają zarówno kwestie bezpośrednio skorelowane ze specyfiką określonej pracy – np. psychologa szkolnego – jak i dokonują wykładni, w kontekście wiodącej tematyki, pojęć bardziej ogólnych. Niewątpliwym walorem pozycji jest obecność rozbudowanych kazusów o dość uniwersalnym charakterze (jak w artykule „Zdrowie psychiczne z perspektywy psychologii edukacji” Ewy Trzebińskiej i Tomasza Kuźmicza). Ważną składową pierwszej części monografii są teksty redaktorki tomu, Doroty Bednarek, która podjęła tematykę m.in. tożsamości zawodowej psychologów edukacyjnych, praw dziecka, obowiązujących aktów prawnych, modeli diagnostycznych; tym samym czytelnicy i czytelniczki otrzymują swoiste kompendium, przydatne w pracy akademickiej, w szkole czy poradni psychologiczno-pedagogicznej. Część druga, jak wspomniano wcześniej, poświęcona została głównie wybranym obszarom z zakresu specjalnych potrzeb edukacyjnych. Niebagatelnym atutem jest kompleksowy przegląd narzędzi diagnostycznych. Istotnym wsparciem dla młodego specjalisty okaże się artykuł Magdaleny Kochańskiej. Nie brakuje również przykładów ćwiczeń, które można wykorzystać w ramach pracy z uczniami i uczennicami. Omawiana część monografii obejmuje również rozważania na temat m.in. edukacji seksualnej, informacji zwrotnej, różnic kulturowych czy mentoringu i tutoringu.
Wydawałoby się, że próba holistycznego ujęcia tak szerokiej gałęzi nauki, jaką jest psychologia edukacyjna i pokrewne jej obszary wiedzy, niesie z sobą ryzyko potraktowania przynajmniej niektórych zagadnień lakonicznie. W tym przypadku autorzy i autorki celująco poradzili sobie z podjętym wyzwaniem – w obu częściach monografii. Ponadto na docenienie zasługuje graficzny układ pozycji; liczne tabelki, opatrzone stosownymi tytułami, wykresy, odpowiednio pogrupowane zagadnienia i zróżnicowana czcionka sprzyjają wzbogacaniu wiedzy, jednocześnie pozwalając czytelnikom i czytelniczkom na pewną swobodę. Każdy z rozdziałów stanowi bogatą skarbnicę informacji, nawet jeśli odbiorca czy odbiorczyni nie pokusi się o przeczytanie całej monografii; niemniej jednak rezygnacja z tej czytelniczej podróży byłaby stratą, szczególnie w świetle intelektualnego zysku, jakiego dostarczył psychologii edukacyjnej – i nie tylko – cały zespół specjalistów oraz specjalistek zaangażowanych w prace nad książką.
„Psychologia edukacyjna”. Red. Dorota Bednarek. Współpraca Hanna Bednarek. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2023.
| Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Śląskiego. Zrealizowano przy wsparciu Fundacji Otwarty Kod Kultury. |
 |
 |